Η Ζωή μας σήμερα

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 12 Ιανουαρίου 2025

Βιώνουμε μια ταχεία κλιματική αλλαγή σε παγκόσμια κλίμμακα. Αναπόφευκτα, η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια θα γίνει θερμότερη και ξηρότερη, με λιγότερη βλάστηση. Η γεωργία θα πληγεί. Η παραγωγή σταφυλιών και ελαιολάδου σε περιοχές της νότιας Ελλάδας (π.χ. Κρήτη) θα μειωθεί, ενώ αντίθετη τάση θα παρατηρηθεί στη βόρεια Ελλάδα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει ήδη στις ΗΠΑ: η αμπελοκαλλιέργεια στην Καλιφόρνια υποχωρεί, ενώ το Ορεγκον και η Ουάσιγκτον έχουν γίνει ιδανικές για αμπελώνες. Η ανάπτυξη καλλιεργειών που αντέχουν στην ξηρασία θα είναι απαραίτητη, όπως και η καλλιέργεια μέσα σε κτίρια, ως νέος τρόπος για να εξασφαλιστεί επαρκής παραγωγή τροφίμων. Η αλλαγή του κλίματος θα αποτελέσει μείζονα πρόκληση για την επισιτιστική ασφάλεια. Η παραγωγή υγιεινών τροφίμων με τη χρήση βιοτεχνολογίας θα παίξει σημαντικό ρόλο. Οι νεότερες γενιές θα γνωρίζουν περισσότερο πόσο κακό κάνει το κρέας στην υγεία μας (με ορμόνες, αντιβιοτικά και χημικά), αλλά και στα ζώα και στο περιβάλλον. Σήμερα θανατώνονται ετησίως 2-3 δις. αγελάδες και περίπου 50 δις. κοτόπουλα. Για την εκτροφή τους χρησιμοποιείται το 30% της παγκόσμιας καλλιεργητικής γης. Επίσης, το 20%-25% των ετησίων αερίων του θερμοκηπίου που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη συνδέονται με τη βιομηχανία κρεάτων.

Τα αποθέματα νερού θα μειωθούν. Τα χιόνια στα ορεινά θα λιώνουν νωρίτερα και οι βροχοπτώσεις που είναι λιγότερο συχνές αλλά δυνατές. Γιατί θα είναι πιο δύσκολη η συγκράτηση και αποθήκευση του βρόχινου νερού στους υδροφόρους ορίζοντες. Η αφαλάτωση θα διαδοθεί ευρέως, ειδικά στα νησιά. Κι επειδή η αντίστροφη ώσμωση είναι πολύ ακριβής γιατί απαιτούνται μεμβράνες και ενέργεια, θα προτιμάται η χρήση θερμότητας από ηλιακά θερμοηλεκτρικά εργοστάσια για την εξάτμιση του θαλασσινού νερού. Λόγω της μεγάλης ηλιοφάνειας στην Ελλάδα, ο συνδυασμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και αφαλάτωσης θα είναι μια πολύ βιώσιμη επένδυση.

Η κυκλοφορία θα περιοριστεί, αφού οι περισσότεροι πολίτες θα εργάζονται από τα σπίτια τους για εταιρείες που βρίσκονται στην Ελλάδα, στην Ευρώπη ή σε άλλα μέρη του κόσμου. Τα ιδιόκτητα αυτοκίνητα που είναι λιγότερο, θα προτιμώνται ταξί μέσω διαδικτυακών εφαρμογών.

Πολλοί Έλληνες πιστεύουν ακόμη λανθασμένα ότι ο κλιματισμός είναι κακός για την υγεία τους. Μέχρι το 2033, κάθε σπίτι, κάθε κτίριο στη χώρα που διαθέτει κλιματισμό. Κι επειδή η έκθεση στον καπνό από τις πυρκαγιές –όπως και τη σκόνη από τις ερημοποιημένες περιοχές– θα είναι ολοένα και συχνότερη, θα έχει και τις συσκευές φιλτραρίσματος αέρα, οι οποίες είναι πιο οικονομικές και εύχρηστες.

Θα χρειαζόμαστε πιο πολλή ηλεκτρική ενέργεια για ψύξη και θέρμανση, καθώς και για τη φόρτιση των οχημάτων, γι’ αυτό ηλιακοί συλλέκτες με μπαταρίες θα τοποθετηθούν στα περισσότερα σπίτια. Θα κάνετε και μικρές κάθετες ανεμογεννήτριες, που θα απαιτούν ελάχιστο χώρο. Οι νέας γενιάς οικιακές συσκευές που έχουν και μπαταρίες για να αποθηκεύουν ενέργεια κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν υπάρχει πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο ορεινός τουρισμός θα γίνει πολύ δημοφιλής, αφού οι τουρίστες, ξένοι και ντόπιοι, θα επιδιώξουν εξορμήσεις σε πιο πράσινα και δροσερά μέρη στην ηπειρωτική Ελλάδα, όχι στα νησιά.

Στο μέτωπο της οικονομίας, μεγάλο μέρος του εθνικού προϋπολογισμού θα χρειαστεί για τη διαχείριση των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα εθνικό σύστημα ασφάλισης στο οποίο οι ιδιοκτήτες ακινήτων και οι δήμοι που πληρώνουν ασφαλιστικά. Τα κονδύλια που θα προωθήσουν την αντιστάθμιση ζημιών που σχετίζονται με πυρκαγιές, πλημμύρες, ισχυρούς ανέμους και άλλα φαινόμενα. Παρόμοιο σύστημα υπάρχει στις ΗΠΑ, μια και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες δεν είναι σε θέση να αποζημιώνουν τους ασφαλισμένους σε περιπτώσεις μεγάλης έκτασης καταστροφών.

Είμαι αισιόδοξος, παρ’ όλα αυτά. Εχουμε ήλιο, θαλασσινό νερό και καλά εκπαιδευμένο επιστημονικό και εργατικό δυναμικό. Μπορούμε να αναπτύξουμε –με επιστήμονες και εκπροσώπους όλων των παραγωγικών τομέων χωρίς πολιτικές ατζέντες– στρατηγικές προσαρμογές και βιωσιμότητα, οι οποίες θα εφαρμοστούν στα επόμενα δέκα χρόνια. Οι Έλληνες είμαστε συνηθισμένοι και θα κάνουν προκλήσεις στις νέες τεχνολογίες και επιχειρηματικές δραστηριότητες, που θα συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Πιστεύω ακράδαντα ότι η Ελλάδα του 2033 μπορεί να είναι καλύτερη από τη σημερινή, αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε τώρα να προσπαθούμε γι’ αυτό.

Πέτρος Κουτράκης
Καθηγητής Περιβαλλοντικών Επιστημών, διευθυντής του Κέντρου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης, Κλιματικής Αλλαγής και Ενέργειας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ Από Antikleodi

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 11 Ιανουαρίου 2025
Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 10 Ιανουαρίου 2025

Tο 39% των υπαρχουσών δεξιοτήτων των εργαζομένων αναμένεται να αλλάξει ή να καταστεί παρωχημένο τα επόμενα πέντε χρόνια

Οι ταμίες τραπεζών, οι υπάλληλοι λιανικής πώλησης, οι ταχυδρομικοί υπάλληλοι και οι διοικητικοί βοηθοί είναι ανάμεσα στα επαγγέλματα που προβλέπεται να μειωθούν έως το 2030, σύμφωνα με την Έκθεση για το Μέλλον των Εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), που δημοσιεύθηκε πριν από την ετήσια συνάντηση του οργανισμού στο Νταβός της Ελβετίας αργότερα αυτόν τον μήνα.

Συνολικά, το WEF εκτιμά ότι η «δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η εξάλειψη θέσεων εργασίας» θα αντιστοιχεί στο 22% των σημερινών συνολικών θέσεων, συγκεκριμένα με τη δημιουργία 170 εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας, που ισοδυναμούν με το 14% της τρέχουσας απασχόλησης. Αυτή η αύξηση αναμένεται να αντισταθμιστεί από την απώλεια 92 εκατομμυρίων θέσεων, οδηγώντας σε καθαρή αύξηση 78 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας έως το 2030.

Η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα από περισσότερους από 1.000 κορυφαίους εργοδότες παγκοσμίως, που εκπροσωπούν πάνω από 14 εκατομμύρια εργαζόμενους σε περισσότερες από 20 βιομηχανίες και 55 παγκόσμιες οικονομίες. Τα δεδομένα εξετάζουν πώς οι μακροοικονομικές τάσεις επηρεάζουν τις θέσεις εργασίας και τις δεξιότητες, καθώς και ποιες στρατηγικές σχεδιάζουν να εφαρμόσουν οι εργοδότες για να ανταποκριθούν στο νέο τοπίο της εργασίας έως το 2030.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι δημογραφικές αλλαγές, οι γεωοικονομικές εντάσεις, η οικονομική αβεβαιότητα και η πράσινη μετάβαση είναι οι κύριοι παράγοντες που αναμένεται να αναδιαμορφώσουν τις βιομηχανίες και τα επαγγέλματα παγκοσμίως, σύμφωνα με την έκθεση.

Οι τεχνολογικοί ρόλοι, όπως οι ειδικοί μεγάλων δεδομένων (big data), οι μηχανικοί fintech, οι ειδικοί τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης και οι προγραμματιστές λογισμικού, είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενοι. Επίσης, ρόλοι που σχετίζονται με την πράσινη ενέργεια, όπως οι μηχανικοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις.

Οι δεξιότητες στην τεχνολογία, όπως η AI, τα μεγάλα δεδομένα και η κυβερνοασφάλεια, είναι πολύ περιζήτητες, ενώ το 41% των εργοδοτών σκοπεύουν να μειώσουν θέσεις καθώς η AI αυτοματοποιεί υπάρχοντα καθήκοντα. Ωστόσο, δεξιότητες όπως η κριτική σκέψη, η ευελιξία και η δημιουργικότητα παραμένουν εξίσου σημαντικές.

Κατά μέσο όρο, το 39% των υπαρχουσών δεξιοτήτων των εργαζομένων αναμένεται να αλλάξει ή να καταστεί παρωχημένο τα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ η αναβάθμιση δεξιοτήτων (upskilling) φαίνεται να μειώνει το ποσοστό της «αστάθειας δεξιοτήτων».

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 4 Δεκεμβρίου 2024

Μέσα από τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών, που διαρκούν από τον Οκτώβριο έως τον Μάιο, τα παιδιά γίνονται επιστήμονες, καλλιτέχνες ή ακόμα και μυστικοί πράκτορες. Δυο STEM εργαστήρια δίνουν την ευκαιρία στους μικρούς επισκέπτες να δουν πώς τα ρομπότ βοηθούν τον άνθρωπο να εξερευνήσει το διάστημα, αλλά και να δημιουργήσουν ένα μοντέλο δορυφόρου που μπορεί να στέλνει και να λαμβάνει σήματα laser. Μαθαίνουν την τέχνη της χαρακτικής, με την καθοδήγηση χαρακτών του Κέντρου Χαρακτικής Pandolfini – Σιατερλή, και δημιουργούν μοναδικά έργα τέχνης με τις ρόδες των ποδηλάτων τους. Επιπλέον, μυούνται στα μυστικά της ζογκλερικής τέχνης και ανακαλύπτουν τους σημαντικότερους τρόπους επικοινωνίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ενώ ζωγραφίζουν σε έναν 3D ψηφιακό καμβά φορώντας μάσκες VR. Όταν τα φώτα σβήνουν στο Μουσείο, οι επίδοξοι ντετέκτιβ, με φακούς ανά χείρας και με τη βοήθεια ήχων, λύνουν γρίφους και ανακαλύπτουν τα μυστικά των τηλεπικοινωνιών. Επιπλέον, η καταξιωμένη γλύπτρια Μάρθα Δημητροπούλου συμμετέχει για ακόμη μια χρονιά στις δράσεις του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών, με ένα εργαστήρι κεραμικής.

Η σημαντική πρωτοβουλία του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών του Ομίλου ΟΤΕ να ταξιδεύει στα απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της περιφέρειας συνεχίζεται για 4η συνεχή χρονιά,  με το online εικαστικό εργαστήρι «Το Μουσείο στη Βαλίτσα μας». Σημείωσε επίσης πως, όπως κάθε χρόνο, παράλληλα με τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα θα τρέχουν ομαδικές ξεναγήσεις, αλλά και πολλές άλλες δράσεις με έμφαση στο ψηφιακό περιβάλλον, προσφέροντας μια μοναδική εκπαιδευτική, αλλά και διασκεδαστική εμπειρία σε όλους.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 29 Νοεμβρίου 2024

Απόσπασμα

Ο νους βολεύεται, έχει υπομονή,
του αρέσει να παίζει μα η καρδιά αγριεύει,
δεν καταδέχεται αυτή να παίξει, πλαντάει
και χιμάει να ξεσκίσει το δίχτυ της ανάγκης.
Ρωτώ, ξαναρωτώ χτυπώντας το χάος:
Ποιος μας φυτεύει στη γης ετούτη
χωρίς να μας ζητήσει την άδεια;
Ποιος μας ξεριζώνει από τη γης ετούτη
χωρίς να μας ζητήσει την άδεια;
Είμαι ένα πλάσμα εφήμερο, αδύναμο,
καμωμένο από λάσπη κι ονείρατα.
Μα μέσα μου νογώ να στροβιλίζουνται
όλες οι δυνάμεις του Σύμπαντου.
Θέλω μια στιγμή, προτού με συντρίψουν,
ν΄ ανοίξω τα μάτια μου και να τις δω.
Αλλο σκοπό δε δίνω στη ζωή μου.

Θέλω να βρω μια δικαιολογία για να ζήσω
και να βαστάξω το φοβερό
καθημερινό θέαμα της αρρώστιας,
της ασκήμιας, της αδικίας και του θανάτου.
Ξεκίνησα από ένα σκοτεινό σημείο, τη Μήτρα·
οδεύω σ΄ ένα άλλο σκοτεινό σημείο, το Μνήμα.
Μια δύναμη με σφεντονάει μέσα από το σκοτεινό
βάραθρο· μια άλλη δύναμη με συντραβάει
ακατάλυτα στο σκοτεινό βάραθρο.

Και μάχουμαι
πως να γνέψω στους συντρόφους,
προτού πεθάνω.
Να τους δώσω το χέρι μου,
να προφτάσω να συλλαβίσω
και να τους ρίξω έναν ακέραιο λόγο.
Να τους πω τι φαντάζουμαι πως είναι
τούτη η πορεία·
και κατά που ψυχανεμίζουμαι πως πάμε.
Και πως ανάγκη να ρυθμίσουμε όλοι μαζί
το περπάτημα και την καρδιά μας.
Ένα σύνθημα, σα συνωμότες, ένα λόγο απλό
να προφτάσω να πω στους συντρόφους!

Ναι, σκοπός της Γης δεν είναι η ζωή,
δεν είναι ο άνθρωπος. έζησε χωρίς αυτά,
θα ζήσει χωρίς αυτά. Είναι σπίθες εφήμερες
της βίαιης περιστροφής της.

Ας ενωθούμε, ας πιαστούμε σφιχτά,
ας σμίξουμε τις καρδιές μας,
ας δημιουργήσουμε εμείς, όσο βαστάει
ακόμα η θερμοκρασία τούτη της Γης,
όσο δεν έρχουνται σεισμοί, κατακλυσμοί,
πάγοι, κομήτες να μας εξαφανίσουν,
ας δημιουργήσουμε έναν εγκέφαλο
και μιαν καρδιά στη Γης, ας δώσουμε
ένα νόημα ανθρώπινο
στον υπερανθρώπινον αγώνα!

Πολεμούμε γιατί έτσι μας αρέσει, τραγουδούμε
κι ας μην υπάρχει αυτί να μας ακούσει.
Δουλεύουμε, κι ας μην υπάρχει αφέντης,
να μας πλερώσει το μεροκάματο μας.
Δεν ξενοδουλεύουμε· εμείς είμαστε οι αφέντες·
το αμπέλι τούτο της Γης είναι δικό μας,
σάρκα μας κι αίμα μας.
Το σκάβουμε, το κλαδεύουμε, το τρυγούμε,
πατούμε τα σταφύλια του, πίνουμε το κρασί,
τραγουδούμε και κλαίμε, οράματα κι Ιδέες
ανηφορίζουν στην κεφαλή μας.
Σε ποια εποχή του αμπελιού σου έλαχε
ο κλήρος να δουλεύεις; Στα σκάμματα;
Στον τρύγο; Στα ξεφαντώματα;
Όλα είναι ένα.
Σκάβω και χαίρουμαι
όλον τον κύκλο του σταφυλιού,
τραγουδώ μέσα στη δίψα και στο μόχτο μου,
μεθυσμένος από το μελλούμενο κρασί.
Κρατώ το γιομάτο ποτήρι και ξαναζώ το μόχτο
του παππού και του προπάππου.
Κι ο ιδρώτας της δουλειάς τρέχει κρουνός
στο αψηλό καταμέθυστο κρανίο.
Είμαι ένα σακί γιομάτο κρέας και κόκαλα, αίμα,
ιδρώτα και δάκρυα, επιθυμίες και οράματα.

Ν΄ αγαπάς την ευθύνη.
Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου
έχω χρέος να σώσω τη γης.
Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.
Ένας λάκκος αίμα είναι η κεφαλή σου,
και μαζώνουνται κοπάδια κοπάδια οι γίσκιοι
των πεθαμένων και σε πίνουν να ζωντανέψουν.

«Μην πεθάνεις, για να μην πεθάνουμε!»
φωνάζουν μέσα σου οι νεκροι.
«Δεν προφτάσαμε να χαρούμε τις γυναίκες
που πεθυμήσαμε· πρόφτασε εσύ,
κοιμήσου μαζί τους!

Δεν προφτάσαμε
να κάμουμε έργα τις Ιδέες μας·
κάμε τις έργα εσύ!
Δεν προφτάσαμε να συλλάβουμε
και να στερεώσουμε το πρόσωπο
της ελπίδας μας· στερέωσε το εσύ!

«Τέλεψε το έργο μας! Τέλεψε το έργο μας!
Μέρα νύχτα μπαινοβγαίνουμε στο κορμί σου
και φωνάζουμε: Όχι, δε φύγαμε,
δεν ξεκορμίσαμε από σένα,
δεν κατεβήκαμε στη γης.
Μέσα από τα σωθικά σου
ξακλουθουμε τον αγώνα.
Λύτρωσε μας!»
Μια Φλόγα είναι η ψυχή του ανθρώπου·
ένα πύρινο πουλί, πηδάει από κλαρί σε κλαρί,
από κεφάλι σε κεφάλι, και φωνάζει:
«Δεν μπορώ να σταθώ, δεν μπορώ να καώ,
κανένας δεν μπορεί να με σβήσει!»
«Αφεντικό, έχεις τα πάντα αλλά παρ’όλα αυτά
χάνεις τη ζωή γιατί σου λείπει λίγη τρέλα.
Εάν αποκτήσεις λίγη τρέλα
θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή.»

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 17 Νοεμβρίου 2024
Κάθε γενιά προσεγγίζει διαφορετικά τα κανάλια επικοινωνίας, ένα από τα ευρήματα της μελέτης Generation Mute: Millennials Phone Call Statistics, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 75% των ερωτηθέντων που γεννήθηκαν μεταξύ 1981 και 1996 θεωρούν τη λήψη μιας τηλεφωνικής κλήσης ως διακοπή της καθημερινής ζωής που καταλαμβάνει πολύ χρόνο.

Εν τω μεταξύ, οι Boomers εκτιμούν τις τηλεφωνικές κλήσεις και το 61% των μελών της Gen Z, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Uswitch, προτιμούν τα γραπτά μηνύματα WhatsApp από τις τηλεφωνικές κλήσεις.

Αυτές οι διαφορές δεν θα ήταν ιδιαίτερα αξιοσημείωτες αν δεν υπήρχε η ύπαρξη σχέσεων με διαφορά ηλικίας, οι οποίες, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της εφαρμογής γνωριμιών Bumble, γίνονται όλο και πιο συχνές.

Οι Millennials προτιμούν να χρησιμοποιούν εφαρμογές (αυτές που δεν απαιτούν άμεση αλληλεπίδραση, όπως μια τηλεφωνική συνομιλία), επειδή θεωρούν ότι είναι μια πιο άνετη και λιγότερο παρεμβατική μορφή επικοινωνίας.

Μην με παίρνεις τηλέφωνο

Συνολικά το 63% των χρηστών της εφαρμογής δεν θεωρούν ότι η ηλικία είναι καθοριστικός παράγοντας όσον αφορά το με ποιον θα βγουν.

Το 35% των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν γίνει λιγότερο επικριτικές απέναντι σε σχέσεις με ηλικιακές διαφορές, ενώ λίγο περισσότεροι από τους μισούς άνδρες που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνουν ότι θα ήταν ανοιχτοί να βγουν με κάποιον έως και επτά χρόνια μεγαλύτερό τους.

Όλα είναι καλά – μέχρι να έρθει η ώρα της επικοινωνίας.

Οι Millennials προτιμούν να χρησιμοποιούν εφαρμογές (αυτές που δεν απαιτούν άμεση αλληλεπίδραση, όπως μια τηλεφωνική συνομιλία), επειδή θεωρούν ότι είναι μια πιο άνετη και λιγότερο παρεμβατική μορφή επικοινωνίας.

«Αν και δεν είναι μια γενιά που γεννήθηκε κουβαλώντας μαζί της ένα tablet, είναι προσανατολισμένοι στην παραγωγικότητα και, ως εκ τούτου, έχουν μάθει να διαχειρίζονται καλά τον χρόνο τους.

»Η ασύγχρονη επικοινωνία τους βοηθά να οργανώσουν τα μηνύματα στα οποία πρέπει να απαντήσουν και σε ποιο χρονοδιάγραμμα», λέει στην EL PAÍS η Entic Soler, ψυχολόγος ζευγαριών και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας και Επιστημών της Εκπαίδευσης στο Universitat Oberta de Catalunya.

«Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να απαντήσουν πιο ήρεμα και να σκεφτούν την απάντησή τους, κάτι που μπορεί να συμβεί και με τα ηχητικά μηνύματα. Αυτό δημιουργεί έλλειψη εμπιστοσύνης στις επικοινωνιακές δεξιότητες κάποιου.

»Στις παραδοσιακές μορφές επικοινωνίας, όπως αυτή του τηλεφώνου, λες αυτό που λες την πρώτη φορά και γίνεται αποδεκτό ως σωστό από την αρχή»

Διαφορά ηλικίας και gif

Η Soler πιστεύει ότι τα προβλήματα επικοινωνίας που μπορεί να προκύψουν μεταξύ μελών διαφορετικών ομάδων μπορούν να αντιμετωπιστούν με, ναι, ακόμη περισσότερη επικοινωνία.

«Όταν τα μέλη ενός ζευγαριού έχουν διαφορετικές σχέσεις με τα ψηφιακά συστήματα επικοινωνίας, είναι σημαντικό να καταλήξουν σε συμφωνία», λέει η Soler.

«Υπάρχει μια αρχή της επικοινωνίας που λέει ότι είναι αδύνατο να μην επικοινωνούμε, δεδομένου ότι ακόμη και η σιωπή επικοινωνεί κάτι. Το άτομο που δέχεται αυτή τη σιωπή μπορεί να έχει μια συγκεκριμένη αντίληψη γι’ αυτήν.

»Ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τα συστήματα για να επικοινωνήσουμε, μπορεί να πέσουμε σε παρεξηγήσεις, όπως με έναν σύντροφο που γράφει σε παραγράφους και έναν άλλο που απαντά με ένα απλό gif.

»Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σχετικά με αυτές τις διαφορές και να καταλήξουμε σε βέλτιστες πρακτικές επικοινωνίας, εκτός από το να καταλήξουμε σε συμφωνία σχετικά με τα κανάλια επικοινωνίας που θα χρησιμοποιηθούν».

«Το αγόρι μου με παίρνει τηλέφωνο κάθε μέρα, αλλά ποτέ δεν ξέρω τι να πω. Να του πω ότι πήγα στο γραφείο, ότι είχα μερικές φρικτές συναντήσεις και ότι τώρα θα πάω στο σούπερ μάρκετ; Δεν καταλαβαίνω αυτή τη μανία να μιλάμε για να μιλάμε», λέει η Clara R., 37χρονη brand manager της οποίας ο σύντροφος είναι 49 ετών.

Viral φράσεις και ιογενείς συμπεριφορές

Ο Miguel Ángel del Corral Domínguez, ειδικός στη γλωσσολογία και την επικοινωνία, αναφέρει ότι το περιεχόμενο των συνομιλιών μπορεί επίσης να παίζει ρόλο, δεδομένου ότι όταν πρόκειται για μεγάλες διαφορές γενεών, τα μέλη μιας σχέσης μπορεί να μην μοιράζονται τις ίδιες εμπειρικές και πολιτιστικές αναφορές.

«Οι γλωσσικές διαφορές συχνά δεν είναι υπερβολικά βαθιές, εκτός αν μιλάμε για μια ακραία διαφορά μεταξύ των ηλικιών των συντρόφων.

»Σήμερα οι τριαντάρηδες, τουλάχιστον όταν βρίσκονται ανάμεσα σε μέλη της οικογένειας και τους ερωτικούς τους συντρόφους, χρησιμοποιούν πολλούς νεολογισμούς και νεανική, αν όχι εφηβική, αργκό», λέει.

Στην πραγματικότητα, η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν οδήγησε στη δημιουργία μιας μυστικής γλώσσας μεταξύ των νέων, αλλά μάλλον στην ευρεία διάδοσή της.

Όταν ένα εφηβικό βίντεο ή μια φράση γίνεται viral, μπορεί να φτάσει σε άτομα που είναι διπλάσια ή τριπλάσια της ηλικίας του δημιουργού του.

” Squid game” χωρίς υπότιτλους

Η σειρά «Μόνο φόνοι στο κτίριο» αντικατοπτρίζει με χιούμορ τις τεράστιες διαφορές που μπορεί να προκύψουν όταν πρόκειται για την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών γενεών.

«Είναι σαν να βλέπω το Squid Game χωρίς υπότιτλους», λέει ο χαρακτήρας του Steven Martin αφού ακούει τους χαρακτήρες της Selena Gómez και της Zoe Colletti να μιλούν.

«Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να δούμε πώς διαφορετικοί άνθρωποι [διαφορετικών ηλικιών και εποχών] χρησιμοποιούν τη γλώσσα στο διαδίκτυο», λέει η Gretchen McCulloch, συγγραφέας του βιβλίου Because Internet: Understanding the New Rules of Language, λέει στο Vox.

«Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι αν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γλώσσα διαφορετικά, τότε κάποιος πρέπει να έχει δίκιο, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Δεν υπάρχει ένας μόνο σωστός τρόπος χρήσης της γλώσσας στο διαδίκτυο. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα με διαφορετικό τρόπο και αυτό μπορεί στην πραγματικότητα να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον».

Συνεχίζει: «Μπορείτε να γράψετε όπως θέλετε να μιλήσετε, αλλά πρέπει να έχουμε κάποια επικοινωνία σχετικά με τα μέσα με τα οποία το εκφράζετε για να αποφύγουμε δυσκολίες επικοινωνίας και παρερμηνείες».

Σιχαίνομαι το τηλέφωνο

«Το αγόρι μου με παίρνει τηλέφωνο κάθε μέρα, αλλά ποτέ δεν ξέρω τι να πω. Να του πω ότι πήγα στο γραφείο, ότι είχα μερικές φρικτές συναντήσεις και ότι τώρα θα πάω στο σούπερ μάρκετ; Δεν καταλαβαίνω αυτή τη μανία να μιλάμε για να μιλάμε», λέει η Clara R., 37χρονη brand manager της οποίας ο σύντροφος είναι 49 ετών.

«Τις λίγες φορές που είμαι εγώ αυτή που τον παίρνω τηλέφωνο, είναι για κάτι σχετικά σημαντικό, ή τουλάχιστον, διασκεδαστικό, και τον ρωτάω πρώτα μέσω WhatsApp αν είναι εντάξει να τον πάρω τηλέφωνο, γιατί σιχαίνομαι να απαντάω στο τηλέφωνο όταν πίνω ένα ποτό με τους φίλους μου, όταν είμαι στη μέση του δείπνου ή στον καναπέ βλέποντας Netflix και πρέπει να διακόψω μια σειρά για να ακούσω κάποια ιστορία από τη μέρα του που δεν με αφορά στο ελάχιστο.

»Και για να είμαι ειλικρινής, δεν μπορώ να σκεφτώ πολλά πράγματα που είναι χειρότερα από μια βιντεοκλήση χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση».

Gif και βαθμός εμπιστοσύνης

«Όλες οι ενοχλήσεις μιας τηλεφωνικής κλήσης επιδεινώνονται από τις βιντεοκλήσεις, οι οποίες απαιτούν να εμφανίζονται ζωντανά, χωρίς φίλτρα, κοιτάζοντας τον εαυτό τους με όλα τα ελαττώματά τους σε μεγέθυνση και σε πλήρη θέα των άλλων συμμετεχόντων», λέει ο Ferran Lalueza Bosch, καθηγητής των επιστημών της πληροφορικής και της επικοινωνίας.

«Το άγχος ακολουθεί ένα μαθηματικό μοτίβο: όσο υψηλότερη είναι η αντιλαμβανόμενη απειλή απώλειας χρόνου και όσο χαμηλότερη είναι η αντίληψη των δικών μας πόρων για να την αντιμετωπίσουμε, τόσο υψηλότερο είναι το προληπτικό άγχος της κατάστασης».

«Όσον αφορά τη χρήση των emoticons και των αυτοκόλλητων, είναι παρόμοια με το ίδιο το περιεχόμενο: όλα εξαρτώνται από τον βαθμό εμπιστοσύνης και εξοικείωσής μας με τον συνομιλητή μας», εξηγεί ο Corral Domínguez.

«Στην περίπτωση ενός ζευγαριού, αυτός είναι κατά πάσα πιθανότητα υψηλός. Ωστόσο, πρέπει να δοθεί προσοχή εάν ο συνομιλητής δεν γνωρίζει τον κώδικά μας, κάτι που είναι συχνό μεταξύ των ηλικιωμένων.

»Και αυτό δεν περιορίζεται στα οπτικά μέσα: σκεφτείτε τη χρήση της ειρωνείας και του σαρκασμού».

«Υπάρχει ένα προφανές χάσμα γενεών και προσπαθείς να ενημερώνεσαι για να μην είσαι πίσω από την εποχή ή να μην χάνεις ό,τι συμβαίνει», συνοψίζει ο Eugenio R.

«Στο τέλος, γίνεται ένα παιχνίδι που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, επειδή εσύ ερμηνεύεις το αυτοκόλλητο με έναν τρόπο και αυτός που σου το έστειλε το εννοούσε με άλλον».

Ο ίδιος αναφέρει ότι, αν και τελικά σταμάτησε να βλέπει τον 31χρονο που γνώρισε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο νεαρός εξακολουθεί να στέλνει περιστασιακά περισσότερα gif.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Το ερώτημα, όπως και η ίδια η γλώσσα, μπορεί να προκαλέσει αμέτρητες ερμηνείες.

Με στοιχεία από elpais.com

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 16 Νοεμβρίου 2024
Αποσπάσματα

Κρατάω τα ηνία των αποφάσεών μου. Εξετάζοντας τα δεδομένα, το μυαλό του ανθρώπου που αναζητά, το πνεύμα και η αναλυτική του σκέψη, τον βοηθούν να αντιληφθεί ότι η ενοχή είναι κακή παρέα.

Έτσι, υποκύπτει κάποτε στον πειρασμό να ρίξει σε κάποιον άλλο την ευθύνη για όσα κακά συμβαίνουν (και πάντα βρίσκεται κάποιος).

Σ’ αυτήν την παγίδα, είναι πάντα ο άλλος που σε κάνει να υποφέρεις: η γυναίκα σου σε κάνει να υποφέρεις, ο άντρας σου σε κάνει να υποφέρεις, οι γονείς σου σε κάνουν να υποφέρεις, τα παιδιά σου σε κάνουν να υποφέρεις.

Για ό,τι συμβαίνει φταίει το χρηματοοικονομικό σύστημα, η κοινωνία, ο καπιταλισμός, ο κομμουνισμός, ο φασισμός, η κυρίαρχη πολιτική ιδεολογία, η κοινωνική δομή ή το πεπρωμένο, το κάρμα, ο Θεός ή οι ενωμένες δυνάμεις όλων των προηγουμένων…

Πάντα σ’ αυτήν την παγίδα, αυτό που σε κάνει να υποφέρεις είναι κάτι έξω από σένα, και είναι πιθανό να παίρνεις ανακούφιση για λίγο, ρίχνοντας σε άλλους την ευθύνη.

Την ίδια στιγμή που «ανακαλύπτεις» ποιος ή τι σε βασανίζει κι ένα πρόβλημα δείχνει να λύνεται, ένα άλλο, ίσως πιο σοβαρό, σου χτυπά την πόρτα.

Τώρα πια δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για ν’ αλλάξεις μια κατάσταση που παύει να εξαρτάται από σένα.

Όσοι ακόμα δεν ξεπέρασαν αυτή τη δοκιμασία, ξοδεύουν τη ζωή τους μουρμουρίζοντας:

Μα είναι δυνατόν να νιώθει κάποιος ευτυχισμένος σε μία κοινωνία τόσο άδικη (ή ακαλλιέργητη, ή καταπιεσμένη);

Πώς να ζήσεις ευτυχισμένος σε μια χώρα υλιστική (ή γραφειοκρατική, ή υπανάπτυκτη) σαν ετούτη;

Πώς να είσαι ευτυχισμένος αν δεν είναι ευτυχισμένος ο αδελφός σου, ο γιος σου, ο πατέρας σου;

Ποιος μπορεί να είναι ευτυχισμένος αν πρέπει να δουλεύει δεκατέσσερις ώρες τη μέρα κάνοντας κάτι που δεν του αρέσει;

Πώς να είσαι ευτυχισμένος αν το ταίρι σου δεν ασχολείται μαζί σου, ούτε σου επιτρέπει να είσαι ελεύθερος;………….

…..Πλάθεις και φαντάζεσαι σενάρια παγκόσμιας συνωμοσίας που υποτίθεται πως έχουν σχεδιαστεί μόνο και μόνο για να μας καταστρέψουν όλους – και ειδικά όσους ανήκουν στην ομάδα σου, τους οικείους σου, αλλά κυρίως εσένα…Και πάνω σ’ αυτό αρχίζεις να αναπτύσσεις μηχανισμούς όλο και πιο νευρωτικούς για να αμυνθείς στους εχθρικούς και μανιώδεις συνωμότες.

Ή:

το δρόμο του ανθρώπου που αναζητά τη σοφία, και που προτείνω εδώ.

Αποφασίζουμε να πάρουμε τα ηνία στα χέρια μας και να καταλάβουμε, μια για πάντα, ότι η ζωή μας εξαρτάται πρωτίστως και κυρίως από εμάς τους ίδιους.

Αναγνωρίζουμε ότι κανένας άλλος δεν είναι ένοχος για κάτι που μας συμβαίνει, κι όταν αν φέρουμε πάνω μας τραύματα, ήταν πάντα και με τη δική μας συνενοχή.

Όταν πια ξεπεράσουμε την παραπάνω πρόκληση, δεν μας μένουν πολλές εναλλακτικές.

Η ευθύνη να ζήσουμε στο παρόν, δεν μας επιτρέπει να ενοχοποιούμε άλλους, καθώς αυτό ακριβώς σημαίνει «ωριμότητα»: να μην αισθανόμαστε συνεχώς την ανάγκη να ενοχοποιούμε άλλους.

Αυτό που είμαστε, αυτό που ζούμε, κι αυτό που κάνουμε, είναι σε μεγάλο βαθμό δικό μας δημιούργημα.

Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι μου συνέβη άλλοτε κι ό,τι μου συμβαίνει τώρα. Έτσι το διάλεξα. Αυτούς τους σπόρους έσπειρα, και τώρα μαζεύω τη συγκομιδή∙ είμαι υπεύθυνος. -Osho

Ο άνθρωπος της αναζήτησης μεγαλώνει και μαθαίνει κι όταν φτάνει η ώρα αυτής της δεύτερης δοκιμασίας ανακαλύπτει – με ακεραιότητα και χωρίς να κατηγορεί άλλους -, ότι ο βασικός υπεύθυνος για ό,τι του συμβαίνει είναι ο ίδιος του ο εαυτός.

Όπως συνήθιζε να μου λέει ο δάσκαλός μου: «Εσύ είσαι πάντα ο κύριος των αποφάσεών σου, ακόμα κι αν αυτές είναι σκλάβες υποταγμένες στις πεποιθήσεις σου».

Ποιο είναι λοιπόν το μάθημα εδώ; Η ζωή μας δίνει αμέτρητες ευκαιρίες να μεταθέσουμε την ευθύνη, αλλά το πραγματικό ταξίδι προς τη σοφία ξεκινά τη στιγμή που αναγνωρίζουμε ότι η δύναμη να κατευθύνουμε το πεπρωμένο μας βρίσκεται στα χέρια μας. Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και ο Καρλ Γιουνγκ και αξίζει να μελετήσετε και τη δική του οπτική επί αυτού:

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 2 Νοεμβρίου 2024

 

Δεν έχεις τι να χάσεις

Καλὰ τὰ βγάζει πέρα ἡ μοναξιὰ
φτωχικὰ ἀλλὰ τίμια.
Ἀλλοῦ κοιμᾶται αὐτὴ
κι ἀλλοῦ τὸ ἐγκρατὲς σκεπτικὸ ἐάν.

Μόνο καμιὰ φορὰ
σὲ πειραματισμοὺς τὴν παρασύρει
ἡ περιέργεια
– ὄφις προγενέστερος
καὶ πιὸ φανατικὸς
ἀπ᾿ τὸν νερόβραστον ἐκεῖνον τῆς μηλέας.

Δοκίμασε τῆς λέει, μὴ φοβᾶσαι
δὲν ἔχεις τί νὰ χάσεις

Προφυλάξεις

Όταν βρέχει δεν παίρνω ομπρέλα.
To θεωρώ δειλία να προφυλάσσομαι από το ξεκάθαρο.
Όταν δε βρέχει, όσο και αν ευτυχεί ο ουρανός όσο κι αν τον πιστεύω
ανοίγω την ομπρέλα μου δεν είναι ξεκάθαρη καιρική συνθήκη η ευτυχία.

Διάλογος ανάμεσα σε μένα και σε μένα

Σοῦ εἶπα:
– Λύγισα.
Καὶ εἶπες:
– Μὴ θλίβεσαι.
Ἀπογοητεύσου ἥσυχα.
Ἤρεμα δέξου νὰ κοιτᾷς
σταματημένο τὸ ρολόι.
Λογικὰ ἀπελπίσου
πῶς δὲν εἶναι ξεκούρδιστο,
ὅτι ἔτσι δουλεύει ὁ δικός σου χρόνος.
Κι ἂν αἴφνης τύχει
νὰ σαλέψει κάποιος λεπτοδείκτης,
μὴ ριψοκινδυνέψεις νὰ χαρεῖς.
Ἡ κίνηση αὐτὴ δὲν θά ῾ναι χρόνος.
Θά ῾ναι κάποιων ἐλπίδων ψευδορκίες.
Κατέβα σοβαρή,
νηφάλια αὐτοεκθρονίσου
ἀπὸ τὰ χίλια σου παράθυρα..
Γιὰ ἕνα μήπως τ᾿ ἄνοιξες.
Κι αὐτοξεχάσου εὔχαρις.
Ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς,
γιὰ τὰ φθινόπωρα, τὰ κύκνεια,
τὶς μνῆμες, ὑδροροὲς τῶν ἐρώτων,
τὴν ἀλληλοκτονία τῶν ὠρῶν,
τῶν ἀγαλμάτων τὴν φερεγγυότητα,
ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς
γι᾿ ἀνθώπους ποὺ σιγὰ-σιγὰ λυγίζουν,
τὸ εἶπες.
καὶ τὴν πείθει
νὰ κουλουριάζεται πνιχτὰ
νὰ τρίβεται σὰ γάτα ἀνεπαίσθητη
πάνω στὸν διαθέσιμο ἀέρα
ποῦ ἀφήνεις προσπερνώντας.

Ἀπόλαυση πολὺ μοναχικότερη
ἀπὸ τὴ στέρησή της.

Γεγονότα

Μόνη, ἐντελῶς μόνη,
περπατῶ στὸ δρόμο
καὶ πέφτω πάνω σὲ μεγάλα γεγονότα:
Ὁ ἥλιος σὰν ἐπειγόντως νὰ ἐκλήθη ἀπὸ τὴ Δύση
ἀφήνοντας ἡμιτελὲς τὸ δειλινό…

Σὲ λίγο ἡ νύχτα,
κρατώντας τοὺς ἀμφορεῖς τοῦ μυστηρίου,
τῶν ἰδιοτήτων της ἐπαίρετο,
ὅταν τὸ ρεμβῶδες μάτι της, τὸ φεγγάρι,
ἕνα ἀπρόδεκτο, λαθραῖο σύννεφο, πάτησε
καὶ τὴν τύφλωσε.

Τοῦ ἀτυχήματος τούτου
ἐπωφελήθηκε
κάποιος παράξενος κατάσκοπος
-τὸ μεσονύχτιο ὑποπτεύονται-
τὸ σύμπαν πυροβόλησε
καὶ τὸ ἄφησε ἀκίνητο…

Μετὰ ἀπὸ τέτοια γεγονότα,
τὸ γεγονὸς πὼς εἶμαι πάλι μόνη
παρελείφθη.

Γράμμα

Ὁ ταχυδρόμος,
σέρνοντας στὰ βήματά του τὴν ἐλπίδα μου
μοῦ ῾φερε καὶ σήμερα ἕνα φάκελο
μὲ τὴ σιωπή σου.
Τὸ ὄνομά μου γραμμένο ἀπ᾿ ἔξω μὲ λήθη.
Ἡ διεύθυνσή μου ἕνας ἀνύπαρκτος δρόμος.
Ὅμως ὁ ταχυδρόμος
τὸν βρῆκε ἀποσυρμένο στὴ μορφή μου,
κοιτώντας τὰ παράθυρα ποὺ ἔσκυβαν μαζί μου,
διαβάζοντας τὰ χέρια μου
ποὺ ἔπλαθαν κιόλας μιὰ ἀπάντηση.
Θὰ τὸν ἀνοίξω μὲ τὴν καρτερία μου
καὶ θὰ ξεσηκώσω μὲ τὴ μελαγχολία μου
τ᾿ ἄγραφά σου.
Κι αὔριο θὰ σοῦ ἀπαντήσω
στέλνοντάς σου μιὰ φωτογραφία μου.
Στὸ πέτο θὰ ἔχω σπασμένα τριφύλλια,
στὸ στῆθος σκαμμένο
τὸ μενταγιὸν τῆς συντριβῆς.
Καὶ στ᾿ αὐτιά μου θὰ κρεμάσω-συλλογίσου-
τὴ σιωπή.

 

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 29 Οκτωβρίου 2024

Στη Δανία, υπάρχουν βιβλιοθήκες όπου μπορείς να δανειστείς ένα άτομο αντί για ένα βιβλίο για να ακούσεις την ιστορία της ζωής του για 30 λεπτά.

Στόχος η καταπολέμηση της προκατάληψης.

Κάθε άτομο έχει έναν τίτλο: “άνεργος”, “πρόσφυγας”, “διπολικός” κλπ. – αλλά ακούγοντας την ιστορία τους, συνειδητοποιείς πόσο πολύ ΔΕΝ πρέπει να “κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του”.

Αυτό το καινοτόμο και λαμπρό έργο δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 50 χώρες.

Λέγεται “Η Ανθρώπινη Βιβλιοθήκη”

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 26 Οκτωβρίου 2024

Η λέξη που αναφερόμαστε είναι το «φιλότιμο» και το BBC, στο αφιέρωμά του με τίτλο «The Greek word that cant ’t be translated», μας μιλά για την αρετή που κρύβει εννοιολογικά η λέξη αυτή.

Στην προσπάθειά του να την εξηγήσει στο βρετανικό αναγνωστικό κοινό, ο αρθρογράφος την περιγράφει ως την «αγάπη για την τιμή». Παραδέχεται ωστόσο, ότι η μετάφραση είναι ανεπαρκής να περιγράψει το πραγματικό νόημα της λέξης. Και αυτό γιατί μέσα σε μόνο τέσσερις συλλαβές, συμπυκνώνει τόσες αρετές, που απλά είναι αδύνατο να μεταφραστεί.

Ξεκινά την περιγραφή από το Τολό, στην ανατολική ακτή της Πελοποννήσου, όπου ένας Γερμανός δημόσιος υπάλληλος και συγγραφέας, ο Andreas Deffner, μαθαίνει για πρώτη φορά τι σημαίνει η λέξη «φιλότιμο».

«Καλημέρα, πώς είστε;» τον ρωτάει ένα πρωινό η γιαγιά Βαγγελιώ, η ιδιοκτήτρια του καταλύματος που έμενε.

«Έτσι κι έτσι» απαντάει εκείνος, νυσταγμένα.

Μετά από λίγο η γιαγιά Βαγγελιώ και η κόρη της Ειρήνη, του προσφέρουν ένα πιάτο (ζεστής φυσικά) κοτόσουπας. Την έφαγε βέβαια, αφού τα μάτια τόσο της κυράς Βαγγελιώς και της κόρης της Ειρήνης ήταν καρφομένα πάνω του όσο έτρωγε ωστόσο λίγο αργότερα, και ενώ έχει λιώσει από τον ιδρώτα που του προκάλεσε η ζεστή σούπα, ρώτησε τον γιο της κυράς Βαγγελιώς, Περικλή, τι ακριβώς συνέβη.

«Είπες στην Βαγγελιώ ότι δεν αισθανόσουν καλά;» τον ρώτησε ο Περικλής,

«Ορίστε; Απλά είπα ότι ήμουν έτσι κι έτσι».

«Αν απαντήσεις «έτσι κι έτσι», οι ντόπιοι νομίζουν ότι είσαι άρρωστος και το φιλότιμό τους, τους κάνει να θέλουν να σε βοηθήσουν να αισθανθείς καλύτερα, εξ ου και η σούπα», του εξήγησε ο Περικλής γελώντας.

Αυτό το περιστατικό στάθηκε η αιτία για να γράφει το βιβλίο Filotimo!: Abenteuer, Alltag und Krise in Griechenland που μιλά μόνο για το «φιλότιμο».

Υπάρχει ένα μεγάλο debate γύρω από την ερμηνεία της λέξης, δεδομένου ότι ανήκει στο πάνθεον των στοιχείων λεξικολογίας που αψηφούν την εύκολη εξήγηση. Η «αγάπη για την τιμή», που θεωρείται η επίσημη μετάφραση, είναι μια χρηστική όσο και ανεπαρκής προσπάθεια απόδοσης της.

Έτσι το BBC ρώτησε πολλούς Έλληνες για το τι σημαίνει η λέξη «φιλότιμο» και πήρε πολλές απαντήσεις. «Να κάνεις το σωστό», λέει η γιατρός Πηνελόπη Καλαφάτη. «Να αγαπάς και να τιμάς τον Θεό και την κοινωνία», απαντά ο ιερέας Νικόλας Παπανικολάου.
«Να προσπαθείς για την τελειότητα» λέει ο ηθοποιός Κωστής Θωμόπουλος. «Να βγαίνεις από το comfort zone σου για να βοηθήσουμε κάποιον που έχει ανάγκη», λέει η Τατιάνα Παπαδοπούλου, εθελόντρια στο camp προσφύγων στη Μαλακάσα.

Έτσι, όχι μόνο η λέξη παραμένει αμετάφραστη, αλλά και οι ίδιοι οι Έλληνες δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε έναν ενιαίο ορισμό.

«Η μυθολογία που συνοδεύει αυτήν την αόριστη ιδέα δεν έχει προηγούμενο. Πράγματι, η λέξη είναι αδύνατο να μεταφραστεί με ακρίβεια σε καμία γλώσσα», εξηγεί ο Βασίλειος Π. Βερτουδάκης, λέκτορας της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Ωστόσο, το φιλότιμο αποτελεί δομικό στοιχείο της ελληνικής ιδιοσυγκρασίας λόγω της μοναδικής θέσης της Ελλάδας σε σχέση με αυτό που αποκαλούμε Δύση». Όπως εξηγεί, η λέξη προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «φιλοτιμία», της οποίας η πρώτη επιβεβαιωμένη γραπτή αναφορά χρονολογείται στην αυγή της ελληνικής κλασικής περιόδου (6ος και 7ος αιώνας π.Χ.) στα γραπτά του λυρικού ποιητή Πίνδαρου.

Για τον Πίνδαρο και άλλους ποιητές της εποχής, η λέξη σήμαινε αγάπη για την τιμή ή τη διάκριση ή τη φιλοδοξία, συχνά όμως με αρνητική χροιά. Στη μυθολογία, για παράδειγμα, το «φιλότιμο» του Αχιλλέα πλήττεται όταν ο βασιλιάς Αγαμέμνονας του παίρνει τη Βρισηίδα που ήταν το έπαθλο για την ανδρεία του στο πεδίο της μάχης.

Μόνο μετά την εδραίωση της Δημοκρατίας στην κλασική Αθήνα γύρω στο 4ο – 5ο αιώνα π.Χ., όταν ο ανταγωνισμός αντικαθίσταται από τη συνεργασία, η λέξη αποκτά πιο θετική χροιά. Την εποχή εκείνη, «ένας άνθρωπος με φιλότιμο» σήμαινε κάποιος που αρέσκεται στους επαίνους της πόλης του, υπηρετώντας ωστόσο, πρώτα την κοινότητα», λέει ο κ. Βερτουδάκης.

Η έννοια πραγματικά «απογειώθηκε» κοντά στον 15ο αιώνα, όταν οι Οθωμανοί σκλάβωσαν την Ελλάδα, μείωσαν την εκπαίδευση και επέβαλαν υψηλή φορολογία και απέκοψαν για αιώνες τη χώρα από τη Δυτική Ευρώπη.

«Ενώ η Δύση βίωνε τον Διαφωτισμό, ανέπτυσσε σύγχρονα κράτη συνδέοντας τα άτομα με το κράτος δικαίου και την αίσθηση της ευθύνης, οι υποταγμένοι Έλληνες ανέπτυσσαν δεσμούς με κριτήριο την υπερηφάνεια, την τοπική κοινότητα και τις διαπροσωπικές σχέσεις», εξηγεί ο κ. Βερτουδάκης. «Αντί να αναπτύξουν συνείδηση των θεσμών, όπως συνέβη στη Δυτική Ευρώπη, οι ελληνικές κοινότητες διαποτίστηκαν από το φιλότιμο, το οποίο δεν πυροδοτήθηκε από τον νόμο και τη λογική αλλά από το έντονο συναίσθημα και ως έναν βαθμό από την οικειότητα».

Και έτσι η συναισθηματική πλευρά της ελληνικής ιδιοσυγκρασίας διαπερνά όλη τη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Τον Μάιο του 1941, όταν οι δυνάμεις του Άξονα εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον της Κρήτης, οι ντόπιοι όχι μόνο πήραν τα κουζινομάχαιρα και ό,τι άλλο από την καθημερινότητα μπορούσε να γίνει όπλο, πέρασαν μέσα από τα πανύψηλα, τραχιά βουνά και τα απότομα φαράγγια του νησιού τους και βρήκαν τα καλύτερα κρησφύγετα για τους Βρετανούς και Αυστραλούς στρατιώτες. Ούτε η πείνα, ούτε η απειλή της θανατικής ποινής τους σταμάτησαν. Η αίσθηση του καθήκοντος, της τιμής και το θάρρος τους υπερέβη τα πάντα.

Σήμερα, συνεχίζει το δημοσίευμα, σχεδόν 76 χρόνια μετά, οι κάτοικοι της Λέσβου, της Χίου και της Κω, περιοχές γνωστές για το φυσικό τους κάλλος και μεγάλοι τουριστικοί προορισμοί -εν μέσω οικονομικής κρίσης- πηδούσαν μέσα στις βάρκες για να σώσουν τους πρόσφυγες.

«Γιατί μου λέτε, μπράβο, παιδιά μου;» αναρωτιόταν η 86χρονη γιαγιά της Συκαμνιάς, Αιμιλία Καμβύση, αναφέρει το BBC, κάνοντας ειδική μνεία στις περίφημες γιαγιάδες -την 89χρονη Ευστρατία Μαυραπίδου και την 85χρονη Μαρίτσα Μαυραπίδου που έγιναν σύμβολα των εθελοντών κατοίκων της Λέσβου όταν ο φωτογραφικό φακός «τις συνέλαβε» να περιποιούνται ένα βρέφος παιδί μιας προσφυγοπούλας από τη Συρία, που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή- αλλά και στον ψαρά Στρατή Βαλιαμό.

«Τι το ξεχωριστό κάνω; Δεν θα κάνατε το ίδιο;», αναρωτιόταν. Για αυτούς τους ανθρώπους, το φιλότιμο είναι απλά τρόπος ζωής.

Ο Deffner ετοιμάζει ξανά βαλίτσα για να επισκεφθεί για ένα ακόμη καλοκαίρι την πανσιόν της γιαγιάς Βαγγελιώς.

«Ποιος είναι ο δικός σας ορισμός για το «φιλότιμο»;», τον ρωτά ο δημοσιογράφος.

«Δυο – τρεις θετικές σκέψεις, ένα λίτρο όρεξη για ζωή, 500 γραμμάρια φιλοξενίας, 10 σταγόνες συμπάθειας, μια ουγκιά υπερηφάνειας, αξιοπρέπεια και η εσωτερική φωνή μας» απαντά.

πηγή:valueforlife.gr

 

 

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 19 Οκτωβρίου 2024

Εάν πιστεύετε έντονα ότι έχετε δίκιο σε μια διαφωνία με έναν φίλο ή συνάδελφο, μια νέα μελέτη σας προειδοποιεί ότι μπορεί στην πραγματικότητα να κάνετε λάθος.

Οι.ερευνητρς από το Ohio State University, το Johns Hopkins University’s School of Education, και Stanford University’s Graduate School of Education διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι υποθέτουν φυσικά ότι έχουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να λάβουν μια απόφαση ή να υποστηρίξουν τη θέση τους, ακόμη και όταν στην πραγματικότητα δεν τις έχουν.

«Διαπιστώσαμε ότι, γενικά, οι άνθρωποι δεν σταματούν για να σκεφτούν αν θα μπορούσαν να υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες που θα τους βοηθούσαν να λάβουν μια πιο τεκμηριωμένη απόφαση», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Δρ Angus Fletcher, καθηγητής στο Ohio State University.

«Αν δώσετε στους ανθρώπους μερικές πληροφορίες που φαίνεται να ταιριάζουν, οι περισσότεροι θα υποθέσουν ότι είναι σωστές και θα προχωρήσουν στην επιλογή τους» συμπληρώνει ο ίδιος.

Οι ερευνητές ονόμασαν το φαινόμενο αυτό «ψευδαίσθηση επάρκειας πληροφοριών».

Τι έδειξε η έρευνα για την. «ψευδαίσθηση επάρκειας πληροφοριών»

Στην μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS ONE, συμμετείχαν online 1.261 Αμερικανοί, οι οποίοι κατηγοριοποιήθηκαν σε τρεις ομάδες που διάβασαν ένα άρθρο για ένα φανταστικό σχολείο που δεν είχε αρκετό νερό.

Η μία ομάδα διάβασε ένα άρθρο που έδινε μόνο λόγους για τους οποίους το σχολείο έπρεπε να συγχωνευθεί με ένα άλλο που είχε αρκετό νερό.

Το άρθρο που διάβασε η δεύτερη ομάδα περιέγραφε τους λόγους που θα ήταν καλύτερο να μην συγχωνευθούν, ελπίζοντας σε άλλες λύσεις και η τρίτη ομάδα διάβασε όλα τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της συγχώνευσης.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι δύο ομάδες που διάβασαν μόνο τη μισή ιστορία – είτε μόνο τα επιχειρήματα υπέρ της συγχώνευσης είτε μόνο τα επιχειρήματα κατά – εξακολουθούσαν να πιστεύουν ότι είχαν αρκετές πληροφορίες για να πάρουν μια καλή απόφαση, ανέφεραν οι ερευνητές.

Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες δήλωσαν ότι θα ακολουθούσαν τις συστάσεις στο άρθρο που διάβασαν.

«Μάλιστα όσοι είχαν μόνο τις μισές πληροφορίες φάνηκαν στην πραγματικότητα πιο σίγουροι για την απόφασή τους να συγχωνευτούν ή να παραμείνουν χωριστά τα σχολεία, συγκριτικά με εκείνους που είχαν την πλήρη ιστορία», επισημαίνουν οι ίδιοι.

«Ήταν αρκετά σίγουροι ότι η απόφασή τους ήταν η σωστή, παρόλο που δεν είχαν όλες τις πληροφορίες». Επιπλέον, οι συμμετέχοντες που είχαν τις μισές πληροφορίες δήλωσαν ότι πίστευαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα έπαιρναν την ίδια απόφαση που έλαβαν και εκείνοι.

Από το δίκιο στο άδικο

Οι ερευνητές παρατήρησαν όμως και μια θετική συμπεριφορά. Μερικοί από τους συμμετέχοντες που είχαν διαβάσει μόνο τη μία πλευρά της ιστορίας διάβασαν αργότερα τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς.

Και πολλοί από αυτούς τους συμμετέχοντες ήταν πρόθυμοι να αλλάξουν γνώμη για την απόφασή τους, αφού είχαν όλα τα δεδομένα. Αυτό μπορεί να μην λειτουργεί συνεχώς, ειδικά όταν πρόκειται για εδραιωμένα ιδεολογικά ζητήματα, σημειώνουν οι ερευνητές.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορεί να μην εμπιστεύονται τις νέες πληροφορίες ή μπορεί να προσπαθήσουν να τις αναδιαμορφώσουν ώστε να ταιριάζουν με τις προϋπάρχουσες απόψεις τους.

“Ωστόσο, οι περισσότερες διαπροσωπικές συγκρούσεις δεν αφορούν την ιδεολογία. Είναι απλώς παρεξηγήσεις στην πορεία της καθημερινής ζωής” καταλήγουν οι ίδιοι.

Από Vita

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 19 Οκτωβρίου 2024

“Ειρήνη είναι ένα ποτήρι ζεστό γάλα και ένα βιβλίο μπροστά στο παιδί που ξυπνάει.”

Γιάννης Ρίτσος

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 12 Οκτωβρίου 2024

Εκείνη ήταν δασκάλα. Είχε περάσει στην παρανομία. Γνωρίστηκαν σε ένα στρατόπεδο. Την ερωτεύτηκε. Τον ερωτεύτηκε. Όπου και αν ήταν εκείνος της έστελνε γράμματα, λέξεις του και κασέτες με ερωτικά ποιήματα. Την αγαπούσε μέσα στην επανάσταση. Τους πάντρεψε ο Φιντέλ. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά.
Της έλεγε: “Πέρα από κάθε αμφιβολία, έχω αρχίσει να γερνάω. Είμαι όλο και πιο ερωτευμένος μαζί σου”.
Της έγραφε “Μοναδική μου εσύ στον κόσμο, (αυτό το δανείστηκα απ’ τον γερο-Hikmet.) Τι μάγια έχεις κάνει στο φτωχό σαρκίο μου και δε με νοιάζουν πια οι αληθινές αγκαλιές, παρά ονειρεύομαι τις κοιλότητες όπου μ’ έβαζες να φωλιάζω, τη μυρωδιά και τα τραχιά, χωριάτικα χάδια σου”.
Λένε πως στη διάρκεια των μαχών εκείνος της έγραφε ποιήματα. Της έγραφε: “Σε τούτη την προχωρημένη ηλικία που κουβαλάω, αυτό είναι πολύ επικίνδυνο’ εσύ μου είσαι αναγκαία κι εγώ είμαι μονάχα μια συνήθεια…”.
Ακόμα και σ’ ένα γράμμα του προς τον Φιντέλ υπάρχει φροντίδα, γίνεται αναφορά σ’ εκείνη. “Οπουδήποτε και να σταθώ θα νιώθω την ευθύνη του να είμαι Κουβανός επαναστάτης και σαν τέτοιος θα δρω. Δεν αφήνω στη γυναίκα και στα παιδιά μου τίποτα υλικό και δεν λυπάμαι: χαίρομαι που είναι έτσι τα πράγματα. Δεν ζητώ τίποτα γι’ αυτούς, γιατί το κράτος θα τους δώσει τα απαραίτητα για να ζήσουν και να μορφωθούν…Πάντοτε ως τη νίκη! Σε αγκαλιάζω με όλη μου την επαναστατική ζέση. Τσε”
Η κόρη του περιέγραψε αυτή την αγάπη. Την ρώτησαν κάποτε:
“Γεννηθήκατε από δύο γονείς πολεμιστές, αντάρτες και έχετε μεγαλώσει μεταξύ των στρατιωτικών και των ενόπλων, πώς είναι δυνατόν τότε να μιλάτε για αγάπη;” και εκείνη απάντησε: “Επειδή ο αληθινός επαναστάτης, έλεγε ο πατέρας μου, πρέπει να είναι ικανός να αγαπά”. Και είπε: «Η μητέρα μου ήταν σαν τον πατέρα μου από πολλές πλευρές και τον αγαπούσε τόσο πολύ που κατάφερε να μεταλαμπαδεύσει σε εμάς αυτή την αγάπη» και πως νιώθει πως είναι ο καρπός αυτής της αγάπης, αυτού του έρωτα, πως είναι πολύ περήφανη που είναι η κόρη του «Che» Guevara και της Aleida March και πως αυτό που πραγματικά την κάνει να νιώθει σαν ξεχωριστός άνθρωπος είναι πως γνωρίζει ότι είναι ο καρπός της αληθινής αγάπης.
Ο κομαντάντε δολοφονήθηκε σαν σήμερα.
Θα κλείσω με τον πιο ωραίο αποχαιρετισμό που θα μπορούσε ποτέ να κάνει πατέρας σε παιδιά:
“Hasta siempre, παιδάκια.
Όπως και να’ χει ελπίζω να σας ξαναδώ.
Ένα μεγάλο φιλί και μια μεγάλη αγκαλιά από τον μπαμπά”
Hasta la victoria siempre

απο Gianna Kouka

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 9 Οκτωβρίου 2024

Όταν ο Χαρούκι Μουρακάμι, ο πιό σημαντικός σύγχρονος Ιάπωνας συγγραφέας, πήγε με τα χίλια ζόρια να παραλάβει το λογοτεχνικό βραβείο Ιερουσαλήμ το 2009…
Το κείμενο που ακολουθεί, αποτελεί την ομιλία αποδοχής του βραβείου μπροστά στο ισραηλινό κοινό :

”…Ήλθα σήμερα στην Ιερουσαλήμ ως συγγραφέας, δηλαδή ως επαγγελματίας αφηγητής ψεμάτων.
Σήμερα, όμως, δεν προτίθεμαι να πω ψέματα.
Θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο ειλικρινής μπορώ.
Υπάρχουν κάποιες ημέρες τον χρόνο που λέω την αλήθεια, και σήμερα είναι μία απ΄ αυτές.
Επιτρέψτε μου λοιπόν να καταθέσω ένα πολύ προσωπικό μήνυμα.
Κάτι που έχω πάντα στο μυαλό μου όταν γράφω μυθιστορήματα.
Δεν έχω φτάσει ακόμα να το γράψω σ΄ ένα κομμάτι χαρτί και να το κολλήσω στον τοίχο• θα έλεγα ότι είναι χαραγμένο στον τοίχο του μυαλού μου.
Και είναι το εξής :

“Ανάμεσα σ΄ έναν ψηλό, συμπαγή τοίχο και σ΄ ένα αυγό που σπάει πάνω του, θα είμαι πάντα από την πλευρά του αυγού”.

Ανεξάρτητα από το πόσο δίκιο έχει ο τοίχος και πόσο άδικο το αυγό, εγώ θα είμαι με το αυγό.
Κάποιος άλλος θα πρέπει να αποφασίσει ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο : ίσως ο χρόνος ή η Ιστορία.
Αν υπήρχε ένας συγγραφέας που, για οποιονδήποτε λόγο, έγραφε βιβλία που είναι από την πλευρά του τοίχου, τι αξία θα είχαν αυτά τα βιβλία ;
Ποιο είναι το νόημα αυτής της μεταφοράς ; Μερικές φορές είναι απλό και καθαρό.

Οι άνθρωποι που βάζουν βόμβες
και τα τανκς και οι ρουκέτες
και οι οβίδες λευκού φωσφόρου
είναι αυτός ο ψηλός, συμπαγής τοίχος.
Τα αυγά είναι οι άοπλοι πολίτες
που συντρίβονται
και καίγονται
και πυροβολούνται από τα παραπάνω.

Υπάρχει όμως και ένα βαθύτερο νόημα.

Καθένας από μας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, είναι ένα αυγό.
Καθένας από μας είναι μια μοναδική, αναντικατάστατη ψυχή, κλεισμένη σε ένα εύθραυστο καβούκι.
Και καθένας από μας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν ψηλό, συμπαγή τοίχο.

Ο τοίχος έχει ένα όνομα :
είναι “το Σύστημα”.

Υποτίθεται ότι το Σύστημα μας προστατεύει,
αλλά μερικές φορές αποκτά μια δική του ζωή,
και τότε αρχίζει να μας σκοτώνει και να μας βάζει να σκοτώνουμε άλλους- ψυχρά, αποτελεσματικά, συστηματικά.
Ένα πράγμα θέλω να σας πω σήμερα.
Είμαστε όλοι ανθρώπινα όντα,
άτομα όλων των εθνικοτήτων και των φυλών και των θρησκειών,
εύθραυστα αυγά απέναντι σ΄ έναν συμπαγή τοίχο που λέγεται το Σύστημα.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν έχουμε καμιά ελπίδα να νικήσουμε.
Ο τοίχος είναι πολύ ψηλός,
πολύ δυνατός – και πολύ κρύος.
Αν έχουμε οποιαδήποτε ελπίδα,
προέρχεται από την πίστη μας στη μοναδικότητα της δικής μας ψυχής και των ψυχών των άλλων, και από τη ζεστασιά που αισθανόμαστε όταν ενώνουμε τις ψυχές μας.
Δεν πρέπει να αφήσουμε το Σύστημα να μας εκμεταλλευτεί.
Δεν πρέπει να το αφήσουμε να αποκτήσει τη δική του ζωή.
Δεν μας έφτιαξε το Σύστημα : εμείς το φτιάξαμε.
Αυτό είχα να σας πω…”

Χαρούκι Μουρακάμι8

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 28 Σεπτεμβρίου 2024

Ευτυχία; Τι είναι αυτό; Στιγμές; Μια ζωή;

Νομίζω ευτυχία είναι μονάχα και το γεγονός πως μου δίνεται η ευκαιρία να συλλογιστώ το νόημα αυτής της λέξης.

“Η λέξη ευτυχία είναι σύνθετη από τις λέξεις ευ και τύχη, δηλαδή σημαίνει καλή τύχη, η οποία οδηγεί στην ευδαιμονία και στη μακαριότητα”.

Ευτυχία είναι να κάθεσαι στη φωτιά με τους παππούδες σου και να ακούς παλιές ιστορίες.

Ευτυχία είναι ένα χαμόγελο.

Ευτυχία είναι μια αγκαλιά.

Ευτυχία είναι ένα απλό χάδι στα μαλλιά.

Ευτυχία είναι το βλέμμα σου, όταν με κοιτάς με τόσο καθαρά μάτια..

Ευτυχία είναι το μοίρασμα.

Ευτυχία είναι να μπορείς να δεις τα αστέρια, άλλοι δεν έχουν το δικαίωμα να σηκώσουν τα μάτια τους στον έναστρο ουρανό.

Ευτυχία είναι να ακούω τον ήχο της φωνής σου, απλά να μου λέει ένα καλημέρα..

Ευτυχία είναι το χασμουρητό ενός μωρού.

Ευτυχία είναι να είναι ελεύθερη η σκέψη να κεντήσει.

Ευτυχία είναι να απολαμβάνεις το γαλανό της θάλασσας.

Ευτυχία είναι να αφήνεσαι.

Ευτυχία είναι να μπορείς να μυρίσεις ένα λουλούδι, ακόμη και αν το έκοψες από το διπλανό σπίτι επειδή εσύ δεν φύτεψες τίποτα στον κήπο σου.

Ευτυχία είναι να μπορείς να ονειρεύεσαι.

Ευτυχία είναι να μπορείς να αγαπάς με όλο σου το είναι.

Τελικά περιλαμβάνει τόσα πολλά η λέξη ευτυχία, μπορώ να γράφω για ώρες.

Σου εύχομαι να την έχεις, και να ξέρεις πραγματικά να την εκτιμάς