Διαχειριστής στις 4 Φεβρουαρίου 2020

Είμαστε οι Φίλοι της Ανέλιξης. Και… συναντηθήκαμε λίγα χρόνια πριν με όραμα τη δημιουργία ενός ιστότοπου… Ενός χώρου όπου όλοι θα βρισκόμαστε για να επικοινωνούμε και να μοιραζόμαστε αυτά που νιώθουμε, ακούμε, βλέπουμε, διαβάζουμε, κουβεντιάζουμε και αγαπάμε…

 

Η μικρή παρέα μεγάλωσε… και έγινε μια οικογένεια με ανοιχτή την αγκαλιά που σας προσκαλεί να γίνετε κι εσείς μέλη της.

 

Ελάτε, λοιπόν, να ταξιδέψετε μαζί μας διαβάζοντας τα άρθρα που δημοσιεύουμε ή αποστέλλοντάς μας κι εσείς τα κείμενα που αγαπάτε.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 9 Νοεμβρίου 2025

Το «6-7» εμφανίστηκε πρώτη φορά σε βίντεο στο TikTok, με φόντο ένα τραγούδι ράπερ και με μπασκετμπολίστες να χορεύουν ή να κάνουν… περίεργες κινήσεις με τα χέρια. Κάπου εκεί, ένας πιτσιρικάς φωνάζει στον φακό «six-seven» και γίνεται meme. Από εκεί, εξαπλώθηκε αστραπιαία:

  • σε σχολικές αυλές,
  • στα DMs,
  • σε βίντεο στο Instagram,
  • ακόμη και σε πανηγυρισμούς στο NFL.

Στις ΗΠΑ κάποιοι δάσκαλοι το απαγόρευσαν στην τάξη, ενώ γονείς ανεβάζουν βίντεο όπου προσπαθούν να καταλάβουν τι σημαίνει.Τ

Tι σημαίνει τελικά το «6-7»;

Εδώ είναι το plot twist: κανείς δεν ξέρει.

Το Dictionary.com παραδέχεται πως ούτε το ίδιο μπορεί να δώσει σαφή ορισμό.

Η επικρατέστερη ερμηνεία — όταν συνοδεύεται από την χαρακτηριστική κίνηση των χεριών — είναι: «έτσι κι έτσι», «ούτε ναι, ούτε όχι», «κάτι ανάμεσα»

Άλλοι το χρησιμοποιούν ως μηχανισμό… εκνευρισμού των ενηλίκων.

Το Merriam Webster το περιγράφει ως: «ανόητη έκφραση που χρησιμοποιούν κυρίως παιδιά και έφηβοι»

Και το Dictionary.com το χαρακτηρίζει: «παντού, ανούσιο, χωρίς κανένα νόημα — αλλά με κοινωνικό δέσιμο ανάμεσα σε όσους το χρησιμοποιούν».

Πολλοί προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν το «6-7», όμως η ιστορία του μοιάζει περισσότερο με ατύχημα του ίντερνετ παρά με συνειδητή επιλογή.

«Η Λέξη της Χρονιάς δείχνει πώς επικοινωνούμε, πώς αλλάζουμε και τι μας ενώνει — ακόμα κι αν δεν έχει νόημα»

«Doot Doot (6 7)»

Η φράση ακούγεται στο κομμάτι του Skrilla «Doot Doot (6 7)», ένα trap drill track που απλώς ρίχνει τον αριθμό μέσα στον στίχο, χωρίς καμία εξήγηση. Κάποιοι fans συνδέουν το «6-7» με τον αστυνομικό κωδικό 10-67 (αναφορά θανάτου), αλλά αυτό είναι περισσότερο θεωρία χρηστών στο διαδίκτυο παρά επίσημη πληροφορία.

Ο ίδιος ο Skrilla έχει δηλώσει σε συνέντευξή του πως δεν είχε ποτέ πρόθεση να δώσει νόημα στη φράση — και ότι δεν σκοπεύει να το κάνει ούτε τώρα. Για εκείνον, το γοητευτικό στοιχείο είναι ακριβώς το κενό: μια έκφραση που παραμένει ανοιχτή σε κάθε ερμηνεία και γι’ αυτό επαναλαμβάνεται ασταμάτητα.

Τα «inside» της Gen Alpha

Στην κοινωνιογλωσσολογία υπάρχει ο όρος shibboleth: μια λέξη, φράση ή τρόπος ομιλίας που λειτουργεί ως κρυφός «κωδικός πρόσβασης» σε μια ομάδα. Δεν έχει σημασία τι σημαίνει πραγματικά η λέξη, αλλά το ποιος καταλαβαίνει τη χρήση της. Ιστορικά, ο όρος προέρχεται από την Παλαιά Διαθήκη, όπου μια φυλή ξεχώριζε τους «ξένους» ζητώντας τους να προφέρουν τη λέξη shibboleth. Όσοι δεν μπορούσαν, αναγνωρίζονταν ως εκτός ομάδας.

Στη σύγχρονη ψηφιακή κουλτούρα, πολλά memes και viral λέξεις λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο: Αν ξέρεις, ανήκεις. Αν ρωτάς, μένεις απ’ έξω.

Στην προκειμένη, το «6-7» είναι ένα καθαρό shibboleth της Gen Alpha. Δεν χρειάζεται ξεκάθαρο νόημα — το νόημά του είναι η ίδια η ακατανοησία.

Το «6-7» λέγεται για να δείξει ότι ‘ανήκεις στην παρέα’, ότι είσαι μέσα στο αστείο. Όπως λένε οι ερευνητές της διαδικτυακής επικοινωνίας, αυτά τα «άδεια» σύμβολα αποκτούν αξία επειδή δημιουργούν σύνδεση, όχι επειδή μεταφέρουν πληροφορία.

Το «6-7» δεν είναι λέξη — είναι σήμα αναγνώρισης.Γ

Γιατί επιλέχθηκε ως Λέξη της Χρονιάς

Το Dictionary.com δεν επιλέγει τη λέξη με βάση τη λογική, αλλά με βάση την επίδραση στην κουλτούρα.

Οι αναζητήσεις για το «6-7» αυξήθηκαν έξι φορές μέσα στο καλοκαίρι. Οι συζητήσεις γύρω από τη φράση έγιναν φαινόμενο, όπως συνέβη παλαιότερα με το ” ok boomer” ή το «yeet».

Όπως αναφέρει ο ιστότοπος: «Η Λέξη της Χρονιάς δείχνει πώς επικοινωνούμε, πώς αλλάζουμε και τι μας ενώνει — ακόμα κι αν δεν έχει νόημα».

Και κάπως έτσι, μία φράση χωρίς σημασία έγινε σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς που μιλάει… στη γλώσσα των memes.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 7 Νοεμβρίου 2025

Πώς θα σας φαίνονταν αν ένα κρύο βράδυ του χειμώνα, συναντούσατε στον δρόμο, σε ένα πάρκο ή μία πλατεία, μικρά καταφύγια από ξύλο και ατσάλι, ειδικά διαμορφωμένες «κάψουλες» όπου μέσα τους μπορεί να ζεσταθεί όποιος το έχει ανάγκη; Αυτή είναι η εναλλακτική και πρωτοποριακή λύση που έχει υιοθετηθεί στους κρύους δρόμους του Ουλμ στη Γερμανία, μέσα από τις κάψουλες που λειτουργούν ως μία «σανίδα σωτηρίας» για τους αστέγους που μένουν εκτός συστημάτων φιλοξενίας. Ένα ζεστό και ασφαλές καταφύγιο Οι κάψουλες ανάπαυσης ονομάζονται Ulmer Nests και έχουν σχεδιαστεί από μία ομάδα έξι επιχειρηματιών, με εξειδικευμένες γνώσεις στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη προϊόντων. Η ομάδα συνέλαβε για πρώτη φορά την ιδέα για τις κάψουλες το 2018, με στόχο να παρέχει στους αστέγους ένα ασφαλές καταφύγιο, έτσι ώστε να μειωθούν παράλληλα και οι κίνδυνοι για υποθερμία. Οι κάψουλες είναι κατασκευασμένες από ξύλο και χάλυβα, εξασφαλίζοντας αντοχή και ανθεκτικότητα σε αντίξοες συνθήκες. Επιπλέον, διαθέτουν θερμομόνωση, η οποία βοηθά στη διατήρηση της εσωτερικής θερμοκρασίας και παρέχει έναν άνετο χώρο ακόμα και το χειμώνα. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει επίσης ελεγχόμενα συστήματα εξαερισμού και φωτισμό LED, εξασφαλίζοντας άνεση και ασφάλεια για όσους μείνουν μέσα τους. Χάρη στην αυτόνομη λειτουργία τους, οι κάψουλες δεν εξαρτώνται από τις παραδοσιακές υποδομές και μπορούν να τοποθετηθούν σε διαφορετικά σημεία της πόλης. Με κύρια πηγή την ηλιακή ενέργεια, τα Ulmer Nests λειτουργούν με βιώσιμο τρόπο και καταδεικνύουν πώς η τεχνολογία μπορεί να ενσωματωθεί στις κοινωνικές πολιτικές.

Τα Ulmer Nests λειτουργούν ως ένα αξιοπρεπές καταφύγιο, χωρίς να διακυβεύεται η ιδιωτικότητα ή αυτονομία όσων δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά. Για αυτόν τον λόγο δεν υπάρχουν κάμερες στα pods – για λόγους ανωνυμίας. Τα πρώτα Ulmer Nests δοκιμάστηκαν τον χειμώνα του 2020, με τους δημιουργούς τους να προειδοποιούν ότι δεν είναι καλύτερα από ένα κατάλληλο κατάλυμα για διανυκτέρευση, όπως ένα καταφύγιο ή ένα σπίτι, επειδή οι θερμοκρασίες στο Ουλμ συγκεκριμένα μπορεί να πέσουν πολύ χαμηλά. Οι κάψουλες προστατεύουν τουλάχιστον δύο άτομα ή ένα άτομο με αποσκευές και κατοικίδιο, από τη βροχή, το χιόνι, τον παγετό και την υγρασία. Στα θαλάμους υπάρχουν αισθητήρες που παρακολουθούν τη θερμοκρασία, την υγρασία, τον καπνό και τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα. Διαθέτουν επίσης ένα ηλεκτρικό σύστημα επαλήθευσης, όπου κάποιος μέσα στο θάλαμο μπορεί να τον κλειδώσει. Τα Ulmer Nests περιλαμβάνουν ακόμη φωτισμό, σήμα συναγερμού και σύστημα εξαερισμού. Όταν ανοίγει η πόρτα, ενεργοποιείται ένας αισθητήρας κίνησης που ενημερώνει τους κοινωνικούς λειτουργούς που ελέγχουν τα pods ότι έχουν χρησιμοποιηθεί, έτσι ώστε να μπορούν να καθαριστούν και να επαναρυθμιστούν για το επόμενο άτομο.

Από την καινοτομία στην πραγματική λύση του προβλήματος:

  • Τα Ulmer Nests είναι ένα βήμα πιο κοντά προς έναν νέο τρόπο αντίληψης της κοινωνικής ένταξης. Ο συνδυασμός της τεχνολογικής καινοτομίας, των καθαρών ενεργειών και της δέσμευσης της κοινότητας δείχνει ότι είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές προκλήσεις, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει μέριμνα για το περιβάλλον. Η εμπειρία του Ulm δείχνει ότι η βιωσιμότητα μπορεί να υπερβεί τη ρητορική και να υλοποιηθεί πραγματικά.  Οδοιπορικό στις γειτονιές όπου συναντιούνται οι «αόρατοι» άνθρωποι Αυτές οι κάψουλες δεν παρέχουν μόνο καταφύγιο, αλλά και ελπίδα, υποδεικνύοντας έναν δρόμο όπου η κοινωνική δικαιοσύνη και η ενεργειακή μετάβαση μπορούν να συμβαδίσουν. Το ερώτημα που τελικά γεννάται όμως, είναι αν υπάρχει αποτέλεσμα. Κατά πόσο έχει βοηθήσει η πρακτική αυτή τους αστέγους στη Γερμανία; Από τον χειμώνα του 2020 μέχρι και σήμερα η ομάδα σχεδιασμού λαμβάνει συνεχώς feedback από τους χρήστες και τους κοινωνικούς λειτουργούς για να βελτιώσει την ανθεκτικότητα, την ενεργειακή απόδοση και την ευκολία χρήσης. Η φήμη των Ulmer Nests έχει ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο, με viral δημοσιεύσεις στα social media να αποσπούν δεκάδες χιλιάδες κολακευτικά σχόλια για τις κάψουλες και τη χρησιμότητά τους. Οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης άνοιξαν δημόσιο διάλογο για τους λόγους που ένας άστεγος δεν μπορεί ή δεν θέλει να μείνει σε δομές φιλοξενίας, από την εγκληματικότητα μέχρι τον αποχωρισμό από τα κατοικίδιά τους. Δυστυχώς όμως, το κοινωνικό πρόβλημα της αστεγίας παραμένει στη Γερμανία, με πάνω από 530.000 ανθρώπους να βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση. Μάλιστα, ο αριθμός των αστέγων στη χώρα παρουσίασε ραγδαία αύξηση το 2023, με τη γερμανική κυβέρνηση να τονίζει ότι αυτή οφείλεται στην έλευση περίπου137.000 Ουκρανών που φιλοξενούνταν σε δομές προσωρινής στέγασης προσφύγων. Τα Ulmer Nest αποτελούν μια προσωρινή και προσιτή λύση, όμως η αστεγία παραμένει ένα δομικό και σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα στη Γερμανία και μονάχα οι κάψουλες δεν μπορούν να το επιλύσουν. Η κρίση της στέγασης και η κοινωνική απομόνωση που ταλανίζουν ολόκληρο τον κόσμο και οδηγούν τους ανθρώπους σε έναν μεγάλο βαθμό στην αστεγία, απαιτούν πολιτικές που εστιάζουν στην πρόληψη, τη μόνιμη στέγαση και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών του κοινωνικού αποκλεισμού, έτσι ώστε η στέγη να αρχίσει να αντιμετωπίζεται ως δικαίωμα και όχι ως είδος πολυτελείας..

Aπό parallaximag

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 1 Νοεμβρίου 2025

Μπορώ να γίνω ευτυχισμένος με τα πιο απλά πράγματα

και με τα πιο μικρά..
Και με τα καθημερινότερα των καθημερινών.
Μου φτάνει που οι εβδομάδες έχουν Κυριακές.
Μου φτάνει που τα χρόνια φυλάνε Χριστούγεννα για το τέλος τους.
Που οι χειμώνες έχουν πέτρινα, χιονισμένα σπίτια.
Που ξέρω ν’ ανακαλύπτω τα κρυμμένα πετροράδικα στις κρυψώνες τους.
Μου φτάνει που μ’ αγαπάνε τέσσερις άνθρωποι.
Πολύ..
Μου φτάνει που αγαπάω τέσσερις ανθρώπους.
Πολύ..
Που ξοδεύω τις ανάσες μου μόνο γι’ αυτούς.
Που δεν φοβάμαι να θυμάμαι.
Που δε με νοιάζει να με θυμούνται.
Που μπορώ και κλαίω ακόμα.
Και που τραγουδάω..μερικές φορές..
Που υπάρχουν μουσικές που με συναρπάζουν.
Και ευωδιές που με γοητεύουν

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 1 Νοεμβρίου 2025

Οδυσσέας Ελύτης

Πάει καιρός που ακούστηκεν η τελευταία βροχή
Πάνω από τα μυρμήγκια και τις σαύρες
Τώρα ο ουρανός καίει απέραντος
Τα φρούτα βάφουνε το στόμα τους
Της γης οι πόροι ανοίγουνται σιγά σιγά
Και πλάι απ’ το νερό που στάζει συλλαβίζοντας
Ένα πελώριο φυτό κοιτάει κατάματα τον ήλιο.
Ποιος είναι αυτός που κείτεται στις πάνω αμμουδιές
Ανάσκελα φουμέρνοντας ασημοκαπνισμένα ελιόφυλλα
Τα τζιτζίκια ζεσταίνονται στ’ αυτιά του
Τα μυρμήγκια δουλεύουνε στο στήθος του
Σαύρες γλιστρούν στη χλόη της μασχάλης
Κι από τα φύκια των ποδιών του αλαφροπερνά ένα κύμα
Σταλμένο απ’ τη μικρή σειρήνα που τραγούδησε:
Ω σώμα του καλοκαιριού, γυμνό, καμένο
Φαγωμένο από το λάδι κι από το αλάτι
Σώμα του βράχου και ρίγος της καρδιάς
Μεγάλο ανέμισμα της κόμης λυγαριάς
Άχνα βασιλικού πάνω από το σγουρό εφηβαίο
Γεμάτο αστράκια και πευκοβελόνες
Σώμα βαθύ πλεούμενο της μέρας!
……
Πίνοντας ήλιο κορινθιακό
Διαβάζοντας τα μάρμαρα
Δρασκελίζοντας αμπέλια θάλασσες
Σημαδεύοντας με το καμάκι
Ένα τάμα ψάρι που γλιστρά
Βρήκα τα φύλλα που ο ψαλμός του ήλιου αποστηθίζει
Τη ζωντανή στεριά που ο πόθος χαίρεται
Ν’ ανοίγει.

Πίνω νερό κόβω καρπό
Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του ανέμου
Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς
Τα πράσινα πουλιά σκίζουν τα όνειρά μου
Φεύγω με μια ματιά
Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται
Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 1 Νοεμβρίου 2025

 

Τα υποκοριστικά και τα παρατσούκλια αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας με τα αγαπημένα μας πλάσματα, είτε στην πιο απλή μορφή τους (π.χ. με την προσθήκη της κατάληξης -λίνι στο όνομα του χαριτωμένου τετραπόδου μας) είτε στις πιο σύνθετες παραλλαγές τους, που κάνουν ακόμη κι εμάς τους ίδιους να εκπλησσόμαστε με τις λεξιπλαστικές ικανότητες που δεν γνωρίζαμε καν ότι είχαμε.

Παρότι οι περισσότεροι λέμε αυτές τις λέξεις ασυναίσθητα – συνήθως σε εκρήξεις στοργής για το χνουδωτό μας φιλαράκι – η χρήση τους φαίνεται να αντανακλά κάτι βαθύτερο σχετικά με τον τρόπο που το είδος μας δημιουργεί δεσμούς και εκφράζεται μέσα από τη γλώσσα.

Γιατί όμως νιώθουμε την ανάγκη να «βαφτίζουμε» ξανά και ξανά τον σκύλο ή τη γάτα  μας; Τι αποκαλύπτουν τα παρατσούκλια που επιλέγουμε; Αντιλαμβάνεται το τετράποδό μας το συναίσθημα πίσω από αυτά ή μήπως… μπερδεύεται από την εκτεταμένη χρήση τους;

Οι ψυχολογικοί μηχανισμοί πίσω από τα παρατσούκλια

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παρατσούκλια (όταν φυσικά αυτά λέγονται καλοπροαίρετα) αποτελούν έναν ισχυρό τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εκφράζουν στοργή και ενσυναίσθηση. Η χρήση τους μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως μια μορφή δημιουργικού λεκτικού παιχνιδιού, όπως εξηγεί στο National Geographic η Cynthia Gordon, καθηγήτρια κοινωνιογλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown. Σύμφωνα με την ειδικό, το παιχνίδι ενισχύει τη σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων και η επέκτασή του στα κατοικίδια εκφράζει την επιθυμία μας να τα συμπεριλάβουμε και αυτά στη διασκέδαση.

Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τον τρόπο που απευθυνόμαστε στα ζωάκια μας είναι η εξέλιξη του ρόλου τους μέσα στα χρόνια. Η αυξανόμενη αστικοποίηση στα μέσα του 19ου αιώνα έφερε τους σκύλους μέσα στο σπίτι, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη μικρόσωμων φυλών. Με τον ίδιο τρόπο, οι γάτες εξελίχθηκαν από χρήσιμους κυνηγούς τρωκτικών σε χαδιάρικα πλάσματα του σαλονιού. Σήμερα, τα ζώα συντροφιάς θεωρούνται μέλη της οικογένειας περισσότερο από ποτέ και αυτό το «status» αντανακλάται και στα ονόματά τους, που τα τελευταία 30 χρόνια αποκτούν ολοένα και πιο ανθρώπινο χαρακτήρα.

Για την Gordon, η συνήθεια να δίνουμε «παράξενα» ονόματα στους τετράποδους συντρόφους μας μπορεί να αποτελεί προέκταση ενός ευρύτερου φαινομένου που ονομάζεται familect – μια ιδιαίτερη διάλεκτος που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών μιας οικογένειας και περιλαμβάνει λέξεις που ακούγονται ακαταλαβίστικες στον έξω κόσμο, αλλά έχουν το δικό τους γλυκό ή αστείο νόημα για όσους τη μοιράζονται.

Πώς προκύπτει η έμπνευσή τους

Όπως είδαμε παραπάνω, τα υποκοριστικά και τα παρατσούκλια των κατοικιδίων μας αντικατοπτρίζουν μια συναισθηματική εγγύτητα, παρόμοια με τον τρόπο που μικραίνουμε τα ονόματα ή επινοούμε τρυφερές λέξεις για τους κοντινούς μας ανθρώπους.

Για πολλούς κηδεμόνες, πηγή έμπνευσης αυτών των λέξεων είναι οι μικρές ιδιαιτερότητες του αγαπημένου τους τετραπόδου, είτε αυτές αφορούν την εμφάνιση είτε τη συμπεριφορά του. Τα μεγάλα αυτάκια ενός σκύλου, ο τρόπος με τον οποίο πέφτει με θεατρικότητα στο πάτωμα ή ζητάει συνεχώς λιχουδιές από τον κηδεμόνα του, είναι αξιαγάπητα χαρακτηριστικά που γίνονται συχνά αφορμή για τη δημιουργία στοργικών «προσφωνήσεων». Με αντίστοιχο τρόπο μπορεί να πυροδοτήσουν τη φαντασία το μοτίβο τριχώματος μιας γάτας, οι γεμάτες χάρη κινήσεις της ή τα επίμονα νιαουρίσματά της όταν θέλει κάτι από εμάς.

Συχνά, στοιχείο-κλειδί για τα παρατσούκλια που επιλέγουμε για τα κατοικίδιά μας είναι η προβολή, δηλαδή η συνήθειά μας να τους αποδίδουμε ανθρώπινες σκέψεις, συναισθήματα και προθέσεις. Μια γάτα, παραδείγματος χάριν, που «κλέβει» την αγαπημένη θέση του κηδεμόνα της στον καναπέ και κατόπιν μοιάζει να τον κοιτάζει… αφ’ υψηλού μπορεί να μετονομαστεί σε «μεγαλειοτάτη». Από την άλλη μεριά, ένας σκύλος που τρέχει πάντα στο παράθυρο όταν ακούει θόρυβο στη γειτονιά μπορεί να χαρακτηριστεί «κουτσομπόλης», αν και τα κίνητρά του είναι πιθανότατα πολύ πιο αθώα απ’ όσο νομίζουμε.

Ένα ακόμη βασικό συστατικό στη δημιουργία αυτών των λέξεων είναι το χιούμορ, ιδίως αυτό που προέρχεται από την παιδική ηλικία. Δεν είναι τυχαίο που πολλά παρατσούκλια έχουν να κάνουν με δυσώδεις σωματικές λειτουργίες των τετραπόδων μας ή κάποιες άκομψες συνήθειές τους. Το χιούμορ αυτό δεν είναι ανώριμο ή προσβλητικό· αντίθετα, αποκαλύπτει μια βαθιά οικειότητα και μας θυμίζει πώς διασκεδάζαμε όταν ήμασταν μικροί με τις «κακές λέξεις» και δενόμασταν μέσα από αυτές.

Τα κρυφά μοτίβα και ο ρόλος της χώρας

Αν και τα παρατσούκλια που χρησιμοποιούμε μοιάζουν προσωπικά και αυθόρμητα, υπάρχουν ενδείξεις ότι υπακούν σε κρυφούς κανόνες. Σύμφωνα με μια μελέτη του 1999, που εστίαζε στην αγγλική γλώσσα και τα αφρικάανς, η δημιουργία τους πηγάζει από την ευχαρίστηση που νιώθουμε όταν επινοούμε λέξεις και πειραματιζόμαστε με ηχητικά μοτίβα, όπως η παρήχηση – επανάληψη ενός φθόγγου σε διαδοχικές συλλαβές ή λέξεις – και η ομοιοκαταληξία.

Επιπλέον, οι συγγραφείς της μελέτης παρατήρησαν ότι πολλά από τα μοτίβα που χρησιμοποιούνται θυμίζουν μωρουδίστικες λέξεις και παιδικά γλωσσικά παιχνίδια, παραπέμποντας σε μια εποχή όπου η γλώσσα χρησιμοποιούνταν κατά κύριο λόγο για τη χαρά που πρόσφερε και όχι για πρακτικούς λόγους.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ο τρόπος που απευθυνόμαστε στα κατοικίδιά μας μοιάζει να επηρεάζεται σημαντικά και από την ίδια τη δομή της γλώσσας μας. Στα αγγλικά, τα ονόματα των κατοικίδιων φαίνεται να είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε παραμορφώσεις και παραλλαγές. Άλλες γλώσσες, όπως τα ιταλικά ή τα ελληνικά, διαθέτουν ένα πλούσιο σύστημα υποκοριστικών που εκφράζουν μικρό μέγεθος ή τρυφερότητα. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι Ιταλοί κηδεμόνες κατοικίδιων χρησιμοποιούν υποκοριστικά πολύ συχνότερα συγκριτικά με τους αγγλόφωνους, οι οποίοι χρειάζεται να αναζητήσουν άλλους τρόπους για να εκφράσουν συναισθηματική σύνδεση.

Αντιλαμβάνονται τα κατοικίδιά μας τα πολλά διαφορετικά τους ονόματα;

Τα κατοικίδια δεν καταλαβαίνουν τα υποκοριστικά και τα παρατσούκλια με τον ίδιο τρόπο που τα αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι, ωστόσο μαθαίνουν να συνδέουν συγκεκριμένους ήχους με αποτελέσματα.

Οι σκύλοι είναι ιδιαίτερα καλοί στην αναγνώριση ηχητικών μοτίβων και τόνου. Μπορεί να μην καταλαβαίνουν κυριολεκτικά τι σημαίνει «κουτσουνάκι μου», ωστόσο ξέρουν πότε τους απευθυνόμαστε με στοργή και παιχνιδιάρικη διάθεση. Έρευνες έχουν δείξει ότι ένας μέσος σκύλος μπορεί να μάθει έως και 165 λέξεις – συμπεριλαμβανομένων ονομάτων και χαϊδευτικών – ειδικά αν υπάρχει σταθερή ενίσχυση. Οι γάτες μπορούν επίσης να αναγνωρίζουν το όνομά τους – και ναι, ακόμη και το παρατσούκλι τους – ωστόσο η αντίδρασή τους είναι συχνά πολύ πιο διακριτική.

Ερευνητές εξηγούν πώς πρέπει να μιλάτε στον σκύλο σας για να σας καταλαβαίνει

Έρευνες των τελευταίων δεκαετιών δείχνουν ότι οι σκύλοι κατανοούν την ανθρώπινη επικοινωνία σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι άλλα είδη ζώων.

Η χρήση χαϊδευτικών ονομάτων μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά ενός κατοικίδιου, ειδικά όταν αυτά συνδέονται με συγκεκριμένες ενέργειες και ανταμοιβές. Ένας σκύλος που ακούει τη λέξη «αγαπουλίνι» κάθε φορά που κάθεστε αγκαλιά, θα αρχίσει να τη συνδέει με ηρεμία και τρυφερότητα. Αντίστοιχα, αν ένα παρατσούκλι λέγεται με αυστηρό τόνο λίγο πριν το μπάνιο, το τετράποδό σας μπορεί να αρχίσει να αντιδρά αρνητικά σε αυτό.

Η χρήση υπερβολικά πολλών διαφορετικών χαϊδευτικών ονομάτων πάντως, μπορεί να μπερδέψει ένα κατοικίδιο, ιδιαίτερα όταν αλλάζουν ο τόνος ή το πλαίσιο. Το κλειδί και σε αυτήν την περίπτωση είναι η συνέπεια: όταν ένα παρατσούκλι συνδυάζεται σταθερά με συγκεκριμένο τόνο και αποτέλεσμα, το χνουδωτό σας φιλαράκι μαθαίνει γρήγορα τι να περιμένει.

Με πληροφορίες από National Geographic, Petplace.com

Σχετικά άρθρα

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 1 Νοεμβρίου 2025

O Στιβ Τζομπς, o οραματιστής και πρωτοπόρος συνιδρυτής της Apple που όρισε τον κόσμο που ζούμε σήμερα ήταν πολλά. Επαναστάτης, ιδιοφυής, με αδυναμία στην αισθητική και το καλό design, τύραννος στην αίθουσα συσκέψεων και ακραία αναποφάσιστος.

Ο Στιβ Τζομπς και η σύζυγός του ζούσαν χρόνια σε μια άδεια έπαυλη για διάφορους λόγους (όχι μόνο επειδή δεν συμφωνούσαν σε τι άξιζε να αγοράσουν ή όχι) αλλά κυρίως ένα κανόνα.

Ο Τζομπς δεν μπορούσε να αποφασίσει ούτε ποια καρέκλα να αγοράσει για το ίδιο του το σπίτι —ένα σπίτι που παρέμεινε σχεδόν εντελώς άδειο για χρόνια— αποκάλυψε στη βιογραφία του ο Γουόλτερ Άιζακσον.

Αν και το όνομα του Στιβ Τζομπς είναι συνώνυμο με τον πρωτοποριακό σχεδιασμό και την αμείλικτη επιδίωξη της απλότητας, ένα από τα πιο αποκαλυπτικά ανέκδοτα για την προσωπική του ζωή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την επαγγελματική του αποφασιστικότητα.

Ο Τζομπς ζούσε στην απέραντη έπαυλή του των 1.600 τμ. στο Γούντσαϊντ της Καλιφόρνια σχεδόν χωρίς κανένα έπιπλο, έχοντας απλά ένα στρώμα στο πάτωμα, μερικά μαξιλάρια, ένα τραπέζι για να σχεδιάζει, μια λάμπα Tiffany και έναν πίνακα του Maxfield Parrish —μια παράξενη, σχεδόν μυθική, λεπτομέρεια που είναι και στην ουσία της άμεση αντανάκλαση των ίδιων δυνάμεων που οδήγησαν στις μεγαλύτερες επιτυχίες του.

Ο κύριος λόγος για την απουσία επίπλων ήταν ο ακραίος τελειομανής χαρακτήρας του Τζομπς. Όπως σημείωσε ο βιογράφος του, Άιζακσον,  ο Τζομπς ήταν ένας άνθρωπος που δεν μπορούσε να πάρει μια τελική απόφαση για το τι θα αγόραζε.

Τα έπιπλα έπρεπε να είναι τέλεια, και αν δεν μπορούσε να βρει ένα κομμάτι που να πληροί τα αυστηρά του κριτήρια, προτιμούσε να μην έχει τίποτα.

Ο Τζομπς είχε εμμονή με κάθε λεπτομέρεια, από τη σχεδίαση και τα υλικά μέχρι το χρώμα και την υφή.

Ο Άιζακσον ανακαλεί μια συνομιλία όπου ο Τζομπς, δείχνοντάς του μια φωτογραφία μιας καρέκλας, του εξηγούσε πώς σκεφτόταν να την αγοράσει αλλά δεν μπορούσε να πάρει την απόφαση να το κάνει. Τα κριτήρια του ήταν τόσο υψηλά που τον εμπόδιζαν να κάνει την αγορά, να περάσει στην πράξη. Η στάση του δεν ήταν καθόλου τέτοια όταν επέδειξε μια ασυμβίβαστη, σχεδόν δικτατορική, προσέγγισή στην κατασκευή και την κυκλοφορία προϊόντων όπως ο iMac και το iPhone.

Ο εκκεντρικά τελειομανής χαρακτήρας του Τζομπς ήταν βαθιά ριζωμένος στην προσωπική του φιλοσοφία, ειδικά στο ενδιαφέρον του για τον Ζεν Βουδισμό και τον μινιμαλισμό. Για τον Τζομπ η «απλότητα ήταν η υπέρτατη μορφή πολυπλοκότητας»

Ο Στιβ Τζομς επιδίωκε να εξαλείψει την ακαταστασία και τον «θόρυβο» από τα πάντα. Από τη σχεδίαση ενός ηλεκτρονικού κυκλώματος μέχρι τη διάταξη ενός δωματίου.

Ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Στιβ Τζομπς, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Apple, Τζον Σκάλι, θυμάται μια επίσκεψή του στο σπίτι του ιδρυτή της Apple.

«Θυμάμαι να μπαίνω στο σπίτι του Στιβ και να μην έχει σχεδόν κανένα έπιπλο. Είχε μόνο μια φωτογραφία του Αϊνστάιν, που τον θαύμαζε πολύ, κι ένα φωτιστικό Τίφανι, μια καρέκλα και ένα κρεβάτι», είχε δηλώσει ο Σκάλι.

Ο Στιβ Τζομπς ζούσε για χρόνια σε ένα σχεδόν άδειο σπίτι, το οποίο περιείχε μόνο μια συρταριέρα, ένα στρώμα, ένα τραπέζι για χαρτιά και μερικές πτυσσόμενες καρέκλες για τους καλεσμένους του. Ακόμα και όταν απέκτησε τη δική του οικογένεια, αυτός και η σύζυγός του, Λορίν, συνέχισαν να συζητούν για την επιλογή επίπλων για περισσότερα από οκτώ χρόνια, με τις συζητήσεις συχνά να οδηγούν σε ερωτήματα όπως «ποιος είναι ο σκοπός ενός καναπέ;».

Παρόλο που η προσωπικότητα του Τζομπς ήταν συχνά εμμονική, η αναποφασιστικότητα δεν ήταν η μόνη απάντηση στο ερώτημα γιατί το σπίτι του ήταν άδειο. Το να αφιερώσεις χρόνο για να αγοράσεις έπιπλα ήταν κάτι που θεωρούσε ανόητο και εκτός χαρακτήρα. Επίσης, το να προσθέτεις κάτι επιπλέον —είτε αυτό είναι εργαλεία, πόροι ή ακόμη και έπιπλα— δεν επιλύει αυτόματα προβλήματα ή βελτιώνει μια κατάσταση. Μάλλον το αντίθετο.

Σύμφωνα με τον Τζεφ Μπέζος, χρειάζεται λιγότερη ενέργεια για να αφαιρέσεις κάτι που δεν λειτουργεί παρά για να προσθέσεις κάτι εντελώς καινούργιο. Έτσι, ίσως η επιλογή του τέλειου επίπλου δεν ήταν μια προτεραιότητα για έναν άνθρωπο που είχε ως στόχο να «αφήσει το στίγμα του στο σύμπαν».

Ήταν η αισθητική και η επίμονη νοοτροπία του Τζομπς που οδήγησε σε δημιουργίες προϊόντων τόσο ριζικά αφαιρετικές, ώστε να μην μοιάζουν με τίποτα που είχε προηγηθεί. Ό,τι μας σύστησε προκαλούσε ενδιαφέρον και περιέργεια, αλλά, ταυτόχρονα, ήταν μοναδικά απλό και εκπληκτικά λειτουργικό. Και κανείς δεν μπορούσε παρά να αγαπήσει τα προϊόντα του Τζομπς.

Το να λες όχι σε τόσα πολλά πράγματα, μόνο και μόνο για να μπορείς να επικεντρωθείς στο ένα πράγμα που έχει τη μεγαλύτερη σημασία, απαιτεί τεράστια πειθαρχίας -μόνο έτσι επιτυγχάνονται απαράμιλλα βάθη γνώσης και εξαιρετικά επίπεδα επίτευξης.

Ο Τζομπς ήξερε (και ζούσε) με τον κανόνα «το λιγότερο είναι περισσότερο», ένα αξίωμα που εφαρμόζεται στα πάντα. Αυτό το ίδιο πλαίσιο σκέψης, αυτή η απογύμνωση από πράγματα που δεν προσθέτουν αξία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιαδήποτε κατάσταση επίλυσης προβλημάτων, είτε πρόκειται για τη διεξαγωγή παραγωγικών συναντήσεων είτε για τη λειτουργία εταιρειών δισεκατομμυρίων.

Ο Αϊνστάιν (αγαπημένος του Τζομπς) είχε πει ότι «αν δεν μπορείς να εξηγήσεις κάτι απλά, δεν το έχεις καταλάβει αρκετά καλά»

Ο Τζομπς επιλέγοντας να ζει σε αυτό που πολλοί θεωρούσαν ένα «άδειο κουτί» αφιέρωνε τη ζωή του σε εκείνα που για τον ίδιο είχαν σημασία. Μακριά από πολυπλοκότητες και layers, ο Τζομπς πίστευε ότι αυτός ο καθαρός, άδειος χώρος δεν ήταν σημάδι παραμέλησης αλλά ένας καμβάς για σκέψη, ένα ήσυχο καταφύγιο όπου οι σπουδαίες ιδέες μπορούσαν να αναδυθούν χωρίς περισπασμούς.

Κατά μία έννοια, το άδειο του σπίτι ήταν η απόλυτη φυσική έκφραση της σχεδιαστικής του ηθικής—ένας χώρος που, ακριβώς λόγω της κενότητάς του, ήταν τέλειος.

Η αγάπη του στο μη περιττό προφανώς και υποχώρησε μπροστά στις πρακτικές απαιτήσεις της οικογενειακής ζωής και ο Τζομπς-πατέρας υπερίσχυσε του Τζομπς-ασκητή και του ακραίου, δωρικού μινιμαλισμού του.

Το άδειο σπίτι του Στιβ Τζομπς, αυτή η εκκεντρική ιδιορρυθμία ενός αληθινά πλούσιου ανθρώπου (ο Στιβ Τζομπς, ο οποίος απεβίωσε τον Οκτώβριο του 2011, άφησε πίσω του μια περιουσία που υπολογιζόταν σε περίπου 10,2 δισεκατομμύρια ευρώ), υπενθυμίζει ότι η τελειότητα άξιζε την αναμονή. Ακόμα κι αν αυτό σήμαινε να ζει στο κενό της δικής του δημιουργίας.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 28 Οκτωβρίου 2025

Από τον Όμηρο έως τα αγγλικά της εποχής μας — οι απροσδόκητες ελληνικές ρίζες καθημερινών λέξεων.

Η Ομηρική (Ελληνική) Γλώσσα, αποτελεί τη βάση επάνω στην οποία στηρίχτηκαν πλήθος σύγχρονων γλωσσών.

Διαβάστε παραδείγματα και εκπλαγείτε:

AFTER = Από το ομηρικό αυτάρ= μετά. Ο Όμηρος λέει: ”θα σας διηγηθώ τι έγινε αυτάρ”.

AMEN = λατινικά: amen. Το γνωστό αμήν προέρχεται από το αρχαιότατο ή μήν = αληθώς, (Ιλιάδα Ομήρου β291-301), ημέν. Η εξέλιξη του ημέν είναι το σημερινό αμέ!

BANK = λατινικά pango από το παγιώ, πήγνυμι. Οι τράπεζες πήραν την ονομασία τους από τα πρώτα ‘τραπέζια’ (πάγκους) της αγοράς.

BAR = λατινικά: barra από το μάρα = εργαλείο σιδηρουργού.

BOSS = από το πόσσις = ο αφέντης του σπιτιού.

BRAVO = λατινικό, από το βραβείο.

BROTHER = λατινικά frater από το φράτωρ.

CARE = από το καρέζω.

COLONIE από το κολώνεια = αποικιακή πόλη.

DAY = Οι Κρητικοί έλεγαν την ημέρα ‘δία’. Και: ευδιάθετος = είναι σε καλή μέρα.

DISASTER = από το δυσοίωνος + αστήρ

DOUBLE = από το διπλούς – διπλός.

EXIST = λατινικά ex+sisto από το έξ+ίστημι= εξέχω, προέχω.

EXIT = από το έξιτε = εξέλθετε

EYES = από το φάεα = μάτια.

FATHER = από το πάτερ (πατήρ).

FLOWER = λατινικά flos από το φλόος.

FRAPPER = από το φραγκικό hrappan που προέρχεται από το (F)ραπίζω = κτυπώ (F= δίγαμμα).

GLAMO UR = λατινικό gramo ur από το γραμμάριο. Οι μάγοι παρασκεύαζαν τις συνταγές τους με συστατικά μετρημένα σε γραμμάρια και επειδή η όλη διαδικασία ήταν γοητευτική και με κύρος, το gramo ur -glamou r , πήρε την σημερινή έννοια.

HEART, CORE = από το κέαρ = καρδιά.

HUMOR = από το χυμόρ = χυμός (Στην ευβοϊκή διάλεκτο, όπως αναφέρεται και στον Κρατύλο του Πλάτωνος, το τελικό ‘ς’ προφέρεται ως ‘ρ’. Π.χ. σκληρότηρ αντί σκληρότης). I = από το εγώ ή ίω, όπως είναι στην βοιωτική διάλεκτο.

ILLUSION = από το λίζει = παίζει.

ΙS = από το είς.

KARAT = εκ του κεράτιον, (μικρό κέρας για τη στάθμιση βάρους).

KISS ME = εκ του κύσον με = φίλησέ με (…είπε ο Οδυσσέας στην Πηνελόπη).

LORD = εκ του λάρς. Οι Πελασγικές Ακροπόλεις ονομάζονταν Λάρισσες και ο διοικητής τους λάρς ή λαέρτης. Όπως: Λαέρτης – πατέρας του Οδυσσέα).

LOVE = λατινικό: love από το ‘λάFω’. Το δίγαμμα (F) γίνεται ‘αυ’ και ‘λάF ω ‘ σημαίνει ”θέλω πολύ”.

MARMELADE = λατινικά melimelum από το μελίμηλον = κυδώνι.

MATRIX = από το μήτρα.

MATURITY = λατινικά: maturus από το μαδαρός= υγρός.

MAXIMUM = λατινικά: maximum από το μέγιστος.

MAYONNAISE = από την πόλη Mayon, που πήρε το όνομά της από το Μάχων = ελληνικό όνομα και αδελφός του Αννίβα.

ME = από το με.

MEDICINE = λατινικά :medeor από το μέδομαι, μήδομαι = σκέπτομαι, πράττω επιδέξια. Και μέδω = φροντίζω, μεδέων = προστάτης.

MENACE = από το μήνις.

MENTOR = από το μέντωρ.

MINE = από το Μινώαι (= λιμάνια του Μίνωα, όπου γινόταν εμπόριο μεταλλευμάτων. «Κρητών λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι». (Διοδ.Σικελ.Ε’84,2).

MINOR = λατινικά: minor από το μινύς = μικρός. Στα επίσημα γεύματα είχαν το μινύθες γραμμάτιον, ένα μικρό κείμενο στο οποίο αναγραφόταν τι περιελάμβανε το γεύμα. Παράγωγο το… menu!

MODEL = από το μήδος= σχέδιο (η ίδια ρίζα με τη μόδα (= moda ).

MOKE = από το μώκος = αυτός που χλευάζει.

MONEY = λατινικό: moneta από το μονία = μόνη επωνυμία της Θεάς Ήρας: Ηραμονία. Στο προαύλιο του ναού της Θεάς στη Ρώμη ήταν το νομισματοκοπείο και τα νομίσματα έφεραν την παράστασή της, (monetae).

MOTHER = από το μάτηρ, μήτηρ.

MOVE = από το ομηρικό αμείβου = κουνήσου!

MOW = από το αμάω = θερίζω.

NIGHT = από το νύχτα.

NO = λατινικό: non, ne εκ του εκ του νη: αρνητικό μόριο (”νέ τρώει, νέ πίνει”), ή ( νηπενθής = απενθής, νηνεμία = έλλειψη ανέμου.

PAUSE = από το παύση.

RESISTANCE = από το ρά + ίστημι.

RESTAURANT = από το ρά + ίσταμαι = έφαγα και στηλώθηκα.

RESTORATION = λατινικά restauro από το ρά+ίστημι, όπου το ρά δείχνει συνάρτηση, ακολουθία, π.χ. ρά-θυμος, και ίστημι = στήνομαι.

SERPENT = λατινικά serpo από το έρπω (ερπετό). H δασεία (‘) προφέρεται ως σ = σερπετό.

SEX = από το έξις. Η λέξη δασύνεται και η δασεία μετατρέπεται σε σίγμα και = s + έξις.

SIMPLE = από το απλούς (η λέξη δασύνεται).

SPACE = από το σπίζω = εκτείνω διαρκώς.

SPONSOR από το σπένδω = προσφέρω ( σπονδή).

TRANSFER από το τρύω (διαπερνώ) + φέρω. Transatlantic = διαπερνώ τον Ατλαντικό.

TURBO = από το τύρβη = κυκλική ταραχώδης κίνηση.

YES = από το γέ = βεβαίως.

WATER = από το Ύδωρ (νερό), με το δ να μετατρέπεται σε τ.

Eργασία βασισμένη σε Μελέτη της ομογενούς καθηγήτριας Αναστασίας Γονέου , Με τίτλο «Ελληνική Γλώσσα – τροφός όλων των γλωσσών

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 27 Οκτωβρίου 2025

Η κοινωνία έχει μάθει να θεωρεί ότι τα καλύτερα χρόνια μας είναι τα νεανικά, όταν είμαστε πιο δυνατοί, πιο γρήγοροι και γεμάτοι ενέργεια. Όμως, νέες έρευνες δείχνουν ότι η πραγματική «κορυφή» του ανθρώπου έρχεται πολύ αργότερα απ’ όσο νομίζουμε.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αυστραλίας και το Πανεπιστήμιο Βαρσοβίας, υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος φτάνει το υψηλότερο επίπεδο συνολικής λειτουργικότητας (νοημοσύνης, συναισθηματικής ωριμότητας, σταθερότητας και λήψης αποφάσεων) γύρω στα 55 με 60.

Ο άνθρωπος ωριμάζει με τα χρόνια

Η σωματική δύναμη και η ταχύτητα σκέψης πράγματι μειώνονται μετά τα 25. Αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «ρευστή νοημοσύνη», η ικανότητα να λύνουμε νέα προβλήματα, κορυφώνεται στη νεότητα και μετά φθίνει.

Όμως, καθώς μεγαλώνουμε, άλλες δεξιότητες βελτιώνονται:

  • Η «κρυσταλλωμένη νοημοσύνη», δηλαδή οι γνώσεις και η εμπειρία, αυξάνονται μέχρι και τα 60.
  • Η συναισθηματική νοημοσύνη και η ικανότητα ηθικής κρίσης δυναμώνουν.
  • Οι άνθρωποι μέσης ηλικίας κάνουν πιο ψύχραιμες και ώριμες επιλογές, αποφεύγοντας συχνά λάθη που οι νεότεροι επαναλαμβάνουν.

Με απλά λόγια, μπορεί ένας 25χρονος να σκέφτεται πιο γρήγορα, αλλά ένας 55χρονος σκέφτεται πιο σοφά.

Με την ηλικία, η προσωπικότητα σταθεροποιείται. Η συνειδητότητα (η συνέπεια και η υπευθυνότητα) και η συναισθηματική σταθερότητα αυξάνονται έως τα 50–60, δύο χαρακτηριστικά που σχετίζονται με επιτυχία, ικανοποίηση και καλή ψυχική υγεία.

Η μελέτη έδειξε ότι, όταν συνυπολογιστούν όλα αυτά η συνολική απόδοση του ανθρώπου κορυφώνεται γύρω στα 60.

Τα δεδομένα συμφωνούν

Και τα στοιχεία από την πραγματική ζωή δείχνουν το ίδιο:

  • Οι περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν στο αποκορύφωμα της καριέρας τους μεταξύ 50 και 60 ετών.
  • Οι πολιτικοί ηγέτες και οι επιχειρηματίες που αναλαμβάνουν κορυφαίες θέσεις βρίσκονται συνήθως στην ίδια ηλικιακή ομάδα.
  • Ακόμα και σε παραδοσιακές κοινωνίες, η αποτελεσματικότητα στο κυνήγι ή στη λήψη αποφάσεων αυξάνεται ως τα 50.

Μετά τα 65, η πτώση είναι σταδιακή

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μετά τα 65–70, αρχίζει μια σταδιακή πτώση. Όμως ακόμη και τότε, πολλές ικανότητες — όπως η συναισθηματική νοημοσύνη και η εμπειρία — διατηρούνται, αντισταθμίζοντας άλλες απώλειες. Μάλιστα, κάποιοι ηλικιωμένοι παραμένουν εξαιρετικά δραστήριοι και αποδοτικοί.

Η αλήθεια για τη μέση ηλικία

  • Η μέση ηλικία δεν είναι η αρχή της «παρακμής», είναι το αποκορύφωμα δεκαετιών εξέλιξης.
  • Ένας 60χρονος μπορεί να μην είναι τόσο γρήγορος όσο στα 25, αλλά έχει περισσότερη γνώση, ψυχραιμία και διορατικότητα.
  • Οι δεξιότητες που χρειάζονται για να ηγηθείς, να πάρεις σωστές αποφάσεις ή να δείξεις ενσυναίσθηση, χρειάζονται χρόνο για να ωριμάσουν.

Η κρίση μέσης ηλικίας ανήκει στο παρελθόν

Η κρίση μέσης ηλικίας έχει αποτελέσει το επίκεντρο πολλών επιτυχημένων ταινιών αλλά και επιστημονικών ερευνών ανά τα χρόνια, όμως, σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό το πολυσυζητημένο «σημείο καμπής» ανήκει πλέον στο παρελθόν.

Προηγούμενες μελέτες είχαν αναδείξει την ύπαρξη ενός «κύματος δυστυχίας» – μιας αύξησης του άγχους, της ανησυχίας και της κατάθλιψης – που κορυφωνόταν γύρω στην ηλικία των 47 ετών, προτού αρχίσει να υποχωρεί ξανά αργότερα.

Ωστόσο, σε νέα μελέτη, ερευνητές από το Dartmouth College υποστηρίζουν ότι αυτό το «κύμα» μπορεί να έχει εξαφανιστεί. Σύμφωνα με τους ίδιους, αυτό πιθανότατα οφείλεται στην επιδείνωση της ψυχικής υγείας των νεότερων ανθρώπων.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 26 Οκτωβρίου 2025

“Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά
στην αγορά, στο Λαύριο
Είμαι μεγάλος, με τιράντες και γυαλιά
κι όλο φοβάμαι το αύριο

Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά;
Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα.
Και μας κοιτάζουν με μάτια σαν κι αυτά
όταν ξυπνούν στις δύο η ώρα

Ζούμε μέσα σ’ ένα όνειρο που τρίζει
σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μας
μα ο χρόνος ο αληθινός
σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος
μα ο χρόνος ο αληθινός
είναι ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός

Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά
μα ούτε και στους μεγάλους
πάει καιρός που έχω μάθει ξαφνικά
πως είμαι ασχημοπαπαγάλος

Πώς να τα κρύψεις όλα αυτά;
Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλοι.
Και σε κοιτάζουν με μάτια σαν κι αυτά
όταν γυρνάς μέσα στην πόλη

Ζούμε μέσα σ’ ένα όνειρο που τρίζει
σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μας
μα ο χρόνος ο αληθινός
σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος
μα ο χρόνος ο αληθινός
είναι ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός”

 

“Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια
και με τους φίλους τους παλιούς
τριγυρνάμε στα σκοτάδια
κι όμως εσύ δε μας ακούς

Δε μας ακούς που τραγουδάμε
με φωνές ηλεκτρικές
μες στις υπόγειες στοές
ώσπου οι τροχιές μας συναντάνε
τις βασικές σου τις αρχές

Ο πατέρας μου ο Μπάτης (Απρόσιτη μητέρα μορφή από χώμα και ουρανό
ήρθε απ’ τη Σμύρνη το `22 ( θα χαθώ απ’ τα μάτια σου τα δυο)
κι έζησε πενήντα χρόνια (μες στον κόσμο)
σ’ ένα κατώι μυστικό (σαν πρόσφυγας σ’ ένα κατώι μυστικό)

Σ’ αυτόν τον τόπο όσοι αγαπούνε (αν αγαπούνε)
τρώνε βρωμικο ψωμί (τρώνε βρωμικο ψωμί)
(του λόγου σου οι πιστοί)
κι οι πόθοι τούς ακολουθούνε (κι οι πόθοι τούς ακολουθούνε υπόγεια διαδρομή)
υπόγεια διαδρομή

Χθες το βράδυ είδα ένα φίλο
σαν ξωτικό να τριγυρνά
πάνω στη μοτοσικλέτα
και πίσω τρέχανε σκυλιά

Σήκω ψυχή μου δώσε ρεύμα
βάλε στα ρούχα σου φωτιά (σαν τον Μάρκο)
βάλε στα όργανα φωτιά ( βάλε στα όργανα φωτιά)
να τιναχτεί σαν μαύρο πνεύμα (να κλείσει η λαβωματιά μα τιναχτεί σαν μαυρο πνευμα)
η τρομερή μας η λαλιά (η τρομερή μας η λαλιά)*

 

“Να μας πάρεις μακριά

να μας πας στα πέρα μέρη

φύσα θάλασσα πλατιά
φύσα αγέρι φύσα αγέρι
να να να να να να
Να μας πάρεις μακριά…”
Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 26 Οκτωβρίου 2025

Η φροντίδα της ψυχικής υγείας μας είναι πιο σημαντική από ποτέ, ίσως για αυτό να αναζητάμε μέσα από την φιλοσοφία πανάρχαιων πολιτισμών, τρόπους για να ζήσουμε με περισσότερη αρμονία και αισιοδοξία.

Η Ιαπωνία , με τη βαθιά φιλοσοφία της μας προσφέρει πολύτιμα μαθήματα για το πώς να ζούμε πιο ισορροπημένα και με νόημα. Υπάρχουν λοιπόν, πέντε βασικές ιαπωνικές έννοιες που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που βλέπουμε την ζωή.

  1. Yugen: Η ομορφιά της στιγμής και του μυστηρίου

Το Yugen σημαίνει να ζεις την κάθε στιγμή με επίγνωση και να εκτιμάς το μυστήριο της ζωής. Είναι η αίσθηση του να παρατηρείς βαθύτερα τον κόσμο γύρω σου, ακόμα και μέσα από τα πιο απλά πράγματα. Μπορεί να είναι το φως του ήλιου που μπαίνει από το παράθυρο ή το γέλιο ενός αγαπημένου φίλου. Με το να κρατάμε αυτές τις στιγμές μέσα μας, ενισχύουμε τη θετική μας διάθεση και μειώνουμε το άγχος.

  1. Furusato: Η αίσθηση του σπιτιού και της ασφάλειας

Η λέξη Furusato σημαίνει «πατρίδα», αλλά η έννοιά της ξεπερνά τη γεωγραφική τοποθεσία. Είναι το συναίσθημα της ασφάλειας και της ηρεμίας που νιώθουμε όταν βρισκόμαστε σε έναν χώρο όπου ανήκουμε πραγματικά. Μπορεί να είναι το σπίτι μας, ένας αγαπημένος χώρος ή ακόμη και μια κατάσταση όπου νιώθουμε συναισθηματικά ασφαλείς. Η σύνδεση με αυτό το συναίσθημα είναι πολύτιμη για την ψυχική μας ευεξία.

  1. Komorebi: Η ανάλαφρη ισορροπία φωτός και σκιάς

Το Komorebi περιγράφει το παιχνίδισμα του ηλιακού φωτός μέσα από τα φύλλα των δέντρων. Στην ψυχική υγεία, αυτό το φαινόμενο συμβολίζει την εναλλαγή συναισθημάτων — τις στιγμές χαράς και λύπης που όλοι βιώνουμε. Η αποδοχή αυτής της εναλλαγής και η εύρεση ελπίδας μέσα στο «φως» είναι ένα πολύτιμο μάθημα για την ψυχική μας ανθεκτικότητα.

  1. Chowa: Η τέχνη της ισορροπίας και της αρμονίας

Το Chowa είναι η προσπάθεια να βρούμε ισορροπία στη ζωή μας. Δεν σημαίνει παθητικότητα, αλλά ενεργή συμμετοχή και σεβασμό απέναντι στον εαυτό μας και τους άλλους. Μέσα από την επίτευξη αυτής της αρμονίας μειώνεται το στρες και βελτιώνεται η ποιότητα ζωής, γιατί μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε καλύτερα τις προκλήσεις.

  1. Oubaitori: Να αποδεχόμαστε το δικό μας χρόνο και ρυθμό

Η ζωή δεν είναι αγώνας δρόμου. Το Oubaitori μας υπενθυμίζει πως κάθε άνθρωπος ανθίζει στον δικό του χρόνο, όπως τα διαφορετικά λουλούδια της άνοιξης. Αυτή η αποδοχή μειώνει την πίεση της σύγκρισης και μας βοηθά να εστιάσουμε στην προσωπική μας ανάπτυξη, χωρίς άγχος και βιασύνη.

Πως να εφαρμόσουμε αυτές τις αρχές στην καθημερινότητά μας.

  • Άσκηση ενσυνειδητότητας (Yugen): Πάρτε μερικά λεπτά κάθε μέρα για να εστιάσετε στην παρούσα στιγμή. Παρατηρήστε το περιβάλλον σας και εκτιμήστε τις μικρές χαρές.
  • Δημιουργήστε χώρους ασφάλειας (Furusato): Φροντίστε να έχετε μέρη και στιγμές όπου νιώθετε απόλυτα άνετα και ασφαλείς.
  • Αποδεχτείτε τα συναισθήματά σας (Komorebi): Μην φοβάστε τις στιγμές λύπης ή άγχους. Είναι φυσιολογικό μέρος της ζωής.
  • Κυνηγήστε την ισορροπία (Chowa): Μάθετε να βάζετε όρια και να φροντίζετε τον εαυτό σας, χωρίς ενοχές.
  • Μην συγκρίνεστε (Oubaitori): Εστιάστε στην πρόοδό σας, ακόμα κι αν είναι αργή. Κάθε βήμα μετράει!

* Πηγήvita

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 12 Οκτωβρίου 2025

Το ΤikTok έχει γίνει ένα από τα πιο ισχυρά συστήματα προσέλκυσης προσοχής που έχουν δημιουργηθεί ποτέ. Η ατελείωτη εξατομικευμένη ροή του — μια γρήγορη ακολουθία σύντομων, εντυπωσιακών βίντεο — κρατά τους χρήστες να σέρνουν το δάχτυλό τους πολύ περισσότερο από ό,τι είχαν σκοπό.

Αυτό που ξεκινά ως ελαφριά ψυχαγωγία μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε μια συνήθεια που καταλαμβάνει όλο το χρόνο τους.

Μια πρόσφατη ανάλυση της washington post ρίχνει φως στο πώς συμβαίνει αυτό.

Εξετάζοντας τα δεδομένα από περισσότερους από 1.100 εθελοντές που μοιράστηκαν το ιστορικό παρακολούθησης του TikTok, η εφημερίδα δημιούργησε ένα στιγμιότυπο έξι μηνών της πραγματικής συμπεριφοράς των χρηστών — περίπου 15 εκατομμύρια βίντεο συνολικά.

Τα ευρήματα αποκαλύπτουν μια απλή αλήθεια: ο σχεδιασμός του TikTok είναι εκπληκτικά αποτελεσματικός στο να μετατρέπει μια σύντομη περιέργεια σε καθημερινή παρόρμηση.

Ο αλγόριθμος του TikTok βρίσκεται στο επίκεντρο της επιτυχίας του.

Σε αντίθεση με τις κοινωνικές πλατφόρμες που βασίζονται σε δίκτυα φίλων ή ακολούθων, το TikTok τροφοδοτεί κάθε χρήστη με μια εξατομικευμένη ροή κλιπ που επιλέγονται από τεχνητή νοημοσύνη.

Η σελίδα «For You» της εφαρμογής αναπροσαρμόζεται συνεχώς με βάση το πόσο χρόνο παρακολουθεί ο χρήστης, τι του αρέσει και ακόμη και πόσο γρήγορα περνάει από ορισμένα βίντεο.

Αυτό που κάνει το σύστημα τόσο ισχυρό είναι η αδιαφάνεια του. Ούτε το TikTok ούτε η μητρική του εταιρεία, ByteDance, αποκαλύπτουν πολλά για τον τρόπο λειτουργίας του αλγορίθμου.

Δημοσιογράφοι και ερευνητές έχουν προσπαθήσει να τον προσομοιώσουν με λογαριασμούς bot ή έρευνες χρηστών, αλλά αυτές οι μέθοδοι δεν μπορούν να αποτυπώσουν πλήρως την πραγματική ανθρώπινη συμπεριφορά.

Το έργο Post είχε ως στόχο να καλύψει αυτό το κενό, δείχνοντας πώς οι απλοί άνθρωποι αναπτύσσουν βαθιά προσκόλληση στην εφαρμογή με την πάροδο του χρόνου.

Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα της εταιρείας που αποκαλύφθηκαν σε μια πολυκρατική αγωγή, χρειάζονται μόλις 260 βίντεο — περίπου 35 λεπτά προβολής — για να δημιουργήσει το TikTok μια συνήθεια στον χρήστη. Τα δεδομένα της Post υποστήριξαν αυτόν τον ισχυρισμό.

Ακόμα και οι λιγότερο ενεργοί χρήστες της μελέτης περνούσαν κατά μέσο όρο μισή ώρα την ημέρα στην εφαρμογή όταν ξεκίνησε η παρακολούθηση.

Μέσα σε μία εβδομάδα, ο χρόνος παρακολούθησης είχε αυξηθεί κατά περισσότερο από 40%.

Οι πιο φανατικοί χρήστες περνούσαν περίπου τέσσερις ώρες την ημέρα.

Με την πάροδο του χρόνου, και οι δύο ομάδες άνοιγαν την εφαρμογή πιο συχνά και περιηγούνταν στα βίντεο πιο γρήγορα, υποδηλώνοντας ότι η συμπεριφορά γινόταν όλο και πιο αυτόματη.

Αυτό που ξεκίνησε ως περιστασιακή απόσπαση της προσοχής γρήγορα μετατράπηκε σε ένα αυτόματο αντανακλαστικό — κάτι για να γεμίζει τις ελεύθερες στιγμές της ημέρας

Ψυχολόγοι και ειδικοί στον ψηφιακό σχεδιασμό λένε ότι το περιβάλλον του TikTok παίζει κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση αυτού του μοτίβου.

Η εφαρμογή ανοίγει απευθείας στο επόμενο βίντεο της ουράς, σε πλήρη οθόνη και με τον ήχο ενεργοποιημένο.

Δεν υπάρχουν μενού, παύσεις ή τριβές μεταξύ των κλιπ — απλά ένα μόνο σάρωμα για να εμφανιστεί η επόμενη καινοτομία.

«Δεν είναι ότι οι χρήστες ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με την εφαρμογή», είπε ο Thomas Essmeyer, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης που μελετά την αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή.

«Είναι ότι η εφαρμογή αλληλεπιδρά με τους χρήστες».

Η ψευδαίσθηση του ελέγχου — η ιδέα ότι μπορεί κανείς να διαχειριστεί τη ροή του περιεχομένου του σπρώχνοντας προς τα αριστερά ό,τι δεν του αρέσει — κρατά τους ανθρώπους αφοσιωμένους.

Κάθε κίνηση δίνει σήμα στον αλγόριθμο να προσαρμοστεί, υποσχόμενος ότι το επόμενο βίντεο θα είναι καλύτερο. Αυτός ο λεπτός κύκλος ανατροφοδότησης επιβραβεύει την επιμονή και αποθαρρύνει την εγκατάλειψη.

Συγκρίνοντας τους «ελαφρούς» και τους «εντατικούς» χρήστες σε διάστημα πέντε μηνών, η εφημερίδα The Post παρατήρησε εντυπωσιακά παρόμοιες τροχιές.

Οι light χρήστες διπλασίασαν τον ημερήσιο χρόνο προβολής τους από περίπου 30 λεπτά σε περισσότερα από 70.

Οι εντατικοί χρήστες σταθεροποιήθηκαν σε περίπου τέσσερις ώρες την ημέρα — αλλά άνοιγαν την εφαρμογή πιο συχνά.

Οι αναλυτές ερμήνευσαν αυτές τις αλλαγές ως συμπτώματα αυξανόμενου εθισμού. Ο αυξανόμενος χρόνος προβολής υποδηλώνει υπερβολική χρήση, το συχνό άνοιγμα της εφαρμογής υποδηλώνει επιθυμία και το γρηγορότερο scrolling αντανακλά μια αναπτυσσόμενη αυτόματη αντίδραση — συμπεριφορές που παρατηρούνται συνήθως σε εθιστικά μοτίβα.

Η μελετήτρια μάρκετινγκ Meredith David του Πανεπιστημίου Baylor, η οποία μελετά τις συνήθειες στα κοινωνικά μέσα, σημειώνει ότι τα βίντεο μικρού μήκους μπορούν να υπονομεύσουν τον αυτοέλεγχο.

«Το TikTok είναι εύκολο», είπε. «Είναι διασκεδαστικό, συναρπαστικό και προσαρμοσμένο στις προτιμήσεις σου. Αυτό είναι που σε κάνει να χάνεις την αίσθηση του χρόνου».

Η έρευνα για τον εγκέφαλο επιβεβαιώνει αυτές τις παρατηρήσεις.

Τα εξατομικευμένα βίντεο ενεργοποιούν το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου — ιδιαίτερα τις οδούς ντοπαμίνης που συνδέονται με την ευχαρίστηση — πιο έντονα από τα μη εξατομικευμένα. Ταυτόχρονα, μειώνεται η δραστηριότητα στο δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας, το οποίο διέπει την αυτογνωσία και τον αυτοέλεγχο.

Ο Marc Potenza, καθηγητής ψυχιατρικής στη Ιατρική Σχολή του Yale, εξηγεί ότι αυτό το μοτίβο αντικατοπτρίζει τη νευρική αντίδραση στο φαγητό, τα χρήματα και τις ουσίες.

«Το εξατομικευμένο περιεχόμενο ενισχύει τις ανταμοιβές και περιορίζει την προσοχή», είπε.

«Μπορεί να ενισχύσει την επιθυμία να συνεχίσεις να παρακολουθείς, ακόμα και όταν κάποιος θέλει να σταματήσει».

Αυτός ο νευρολογικός κύκλος ανατροφοδότησης ενισχύει την επιρροή του TikTok.

Το να περνάς ώρες σέρνοντας την οθόνη μπορεί να φαίνεται αβλαβές, αλλά οι ερευνητές προειδοποιούν για τις αρνητικές συνέπειες.

Η παρατεταμένη χρήση αντικαθιστά τον χρόνο που κάποτε αφιερωνόταν στην οικογένεια, τους φίλους ή τα παραγωγικά χόμπι. Μελέτες συνδέουν επίσης τη χρήση του TikTok με το «phubbing» — το να αγνοείς τους ανθρώπους γύρω σου για λόγω του τηλεφώνου σου — και με μειωμένο αυτοέλεγχο στη λήψη καθημερινών αποφάσεων.

Σε μια μελέτη του 2025, ερευνητές του Πανεπιστημίου Baylor διαπίστωσαν ότι οι καταναλωτές θεωρούν το TikTok ως την πιο εύκολη πλατφόρμα σύντομων βίντεο — ευκολότερη από το Instagram Reels ή το YouTube Shorts — κάτι που μπορεί να εξηγεί γιατί προάγει μακρύτερες συνεδρίες.

«Είναι εύκολο να το καταναλώνεις, και αυτή η ευκολία είναι που κρατά τους ανθρώπους εκεί», είπε ο David.

Ορισμένοι χρήστες αναφέρουν πνευματική κόπωση ή μειωμένη συγκέντρωση μετά από μακρές συνεδρίες, περιγράφοντας δυσκολία στη διαμόρφωση απόψεων ή στη διατήρηση της σκέψης χωρίς συνεχή διέγερση στο παρασκήνιο.

Οι ειδικοί λένε ότι αυτή η γνωστική θολούρα αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο η αλγοριθμική ψυχαγωγία αναδιαμορφώνει την προσοχή. Ο νους μαθαίνει να περιμένει κάτι καινούργιο κάθε λίγα δευτερόλεπτα, κάνοντας τις πιο αργές, πιο στοχαστικές δραστηριότητες να φαίνονται μη ικανοποιητικές.

Η αναγνώριση του προβλήματος και η αλλαγή της συνήθειας είναι δύο διαφορετικές προκλήσεις.

Αν ανησυχείς για το πόσο χρόνο περνάς στο TikTok, εδώ είναι μερικά πράγματα που μπορείς να κάνεις για να περιορίσεις τη χρήση του:

  • «Να είσαι συνειδητοποιημένος για το πόσο χρόνο περνάς» στην εφαρμογή, είπε ο David. Μπορείς να ελέγξεις τον χρόνο χρήσης της εφαρμογής στο τηλέφωνό σου ή να κατεβάσεις τα δικά σου δεδομένα TikTok.
  • Σκεφτείτε να απενεργοποιήσετε τις ειδοποιήσεις για το TikTok, να ορίσετε χειροκίνητα όρια χρόνου χρήσης στο iPhone ή στο Android τηλέφωνό σας ή να χρησιμοποιήσετε εφαρμογές τρίτων, όπως το AppBlock ή το Freedom, για να αποκλείσετε ή να περιορίσετε τη δυνατότητα ανοίγματος της εφαρμογής
  • Σκεφτείτε πώς χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προσπαθήστε να είστε πιο ενεργοί. «Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι πιο χρήσιμη για την ευημερία μας αν τα χρησιμοποιούμε ενεργά για να επικοινωνούμε με άλλους αντί να τα χρησιμοποιούμε παθητικά», είπε ο David. Το να κάνετε like σε αναρτήσεις, να σχολιάζετε ή να απαντάτε σε άλλους είναι πιο ενδιαφέρον και κοινωνικό από το να κάνετε scroll χωρίς να σκέφτεστε.
  • «Μην είστε σε μια πλατφόρμα μόνο και μόνο επειδή όλοι είναι εκεί, αλλά επειδή μπορείτε να κάνετε κάποια πράγματα που θέλετε να κάνετε συγκεκριμένα εκεί», είπε ο Essmeyer.

Ο αλγόριθμος του TikTok — η καρδιά του εθιστικού σχεδιασμού του — παραμένει στην ιδιοκτησία της ByteDance, ακόμη και όταν οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ πιέζουν για μια εγχώρια απόσχιση της πλατφόρμας.

Οι αξιωματούχοι λένε ότι η αμερικανική έκδοση θα χρησιμοποιεί έναν διπλό αλγόριθμο που έχει επανεκπαιδευτεί με βάση δεδομένα των ΗΠΑ, αλλά οι ειδικοί αμφιβάλλουν ότι αυτό θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το σύστημα χειρίζεται την προσοχή.

Το βαθύτερο ζήτημα, υποστηρίζουν, δεν είναι ο εθνικός έλεγχος, αλλά η ανθρώπινη ψυχολογία.

Ο αλγόριθμος εκμεταλλεύεται τις καθολικές ευπάθειες: την περιέργεια, την αναζήτηση καινοτομίας και την επιθυμία του εγκεφάλου για απρόβλεπτες ανταμοιβές.

Όσο υπάρχουν αυτές οι τάσεις, οποιαδήποτε πλατφόρμα που έχει βελτιστοποιηθεί για την εμπλοκή των χρηστών θα παράγει τα ίδια αποτελέσματα.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 4 Οκτωβρίου 2025

Με την πρώτη σταγόνα της βροχής σκοτώθηκε το καλοκαίρι

Μουσκέψανε τα λόγια που είχανε γεννήσει αστροφεγγιές
Όλα τα λόγια που είχανε μοναδικό τους προορισμόν Εσένα!
Κατά πού θ’ απλώσουμε τα χέρια μας τώρα που δε μας λογαριάζει πια
ο καιρός
Κατά πού θ’ αφήσουμε τα μάτια μας τώρα που οι μακρινές γραμμές
ναυάγησαν στα σύννεφα
Τώρα που κλείσανε τα βλέφαρά σου απάνω στα τοπία μας
Κι είμαστε —σαν να πέρασε μέσα μας η ομίχλη—
Μόνοι ολομόναχοι τριγυρισμένοι απ’ τις νεκρές εικόνες σου.

Με το μέτωπο στο τζάμι αγρυπνούμε την καινούρια οδύνη
Δεν είναι ο θάνατος που θα μας ρίξει κάτω μια που Εσύ υπάρχεις
Μια που υπάρχει αλλού ένας άνεμος για να σε ζήσει ολάκερη
Να σε ντύσει από κοντά όπως σε ντύνει από μακριά η ελπίδα μας
Μια που υπάρχει αλλού
Καταπράσινη πεδιάδα πέρ’ από το γέλιο σου ώς τον ήλιο
Λέγοντάς του εμπιστευτικά πως θα ξανασυναντηθούμε πάλι
Όχι δεν είναι ο θάνατος που θ’ αντιμετωπίσουμε
Παρά μια τόση δα σταγόνα φθινοπωρινής βροχής
Ένα θολό συναίσθημα
Η μυρωδιά του νοτισμένου χώματος μες στις ψυχές μας που όσο παν κι απομακρύνονται

Κι αν δεν είναι το χέρι σου στο χέρι μας
Κι αν δεν είναι το αίμα μας στις φλέβες των ονείρων σου
Το φως στον άσπιλο ουρανό
Κι η μουσική αθέατη μέσα μας ω! μελαγχολική
Διαβάτισσα όσων μας κρατάν στον κόσμο ακόμα
Είναι ο υγρός αέρας η ώρα του φθινοπώρου ο χωρισμός
Το πικρό στήριγμα του αγκώνα στην ανάμνηση
Που βγαίνει όταν η νύχτα πάει να μας χωρίσει από το φως
Πίσω από το τετράγωνο παράθυρο που βλέπει προς τη θλίψη
Που δε βλέπει τίποτε
Γιατί έγινε κιόλας μουσική αθέατη φλόγα στο τζάκι χτύπημα
του μεγάλου ρολογιού στον τοίχο
Γιατί έγινε κιόλας
Ποίημα στίχος μ’ άλλον στίχο αχός παράλληλος με τη βροχή δάκρυα
και λόγια
Λόγια όχι σαν τ’ άλλα μα κι αυτά μ’ ένα μοναδικό τους προορισμόν:
Εσένα!

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 4 Οκτωβρίου 2025

Το «kos» (προφέρεται «κουός») είναι μια νορβηγική λέξη που περιγράφει μια πνευματική κατάσταση γεμάτη γαλήνη, ευτυχία και συνειδητή παρουσία στη στιγμή. Είναι μια έννοια, που αναδύθηκε μέσα από τον τρόπο ζωής και την κουλτούρα της Νορβηγίας. Αν και μοιάζει με έννοιες όπως το δανέζικο «hygge» ή το σουηδικό «lagom», το kos είναι κάτι μοναδικό: αφορά την απόλαυση της στιγμής, της απλότητας και της σύνδεσης με το περιβάλλον μας, είτε όταν είμαστε μόνοι είτε μαζί με αγαπημένα μας πρόσωπα.

Το kos και η επιστήμη της ευεξίας

Η ιδέα του kos συνδέεται με τη σύγχρονη τάση του mindfulness — της συνειδητής παρουσίας και αποδοχής της στιγμής χωρίς κριτική. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ενσυνειδητότητα μπορεί να μειώσει το άγχος, να βελτιώσει την ψυχική υγεία και να αυξήσει την ευημερία μας.

Επιπλέον, το kos προωθεί την έννοια του «αργού ταξιδιού» (slow travel), το οποίο σύμφωνα με έρευνες ενισχύει τη σύνδεση με τον τόπο και τους ανθρώπους, μειώνοντας το άγχος του μαζικού τουρισμού και αυξάνοντας τη συναισθηματική ικανοποίηση από το ταξίδι Είναι μια κατάσταση γαλήνης και ευγνωμοσύνης, που αναπτύσσεται όταν αφιερώνουμε χρόνο για να ζήσουμε την κάθε στιγμή, χωρίς βιασύνη, αγκαλίζοντας την αξία του slow living.

Κάντε το kos μέρος της καθημερινότητάς σας

  • Πάρτε το χρόνο σας: Αντί να βιάζεστε σε κάθε δραστηριότητα, κάντε παύσεις και εκτιμήστε το περιβάλλον σας. Όπως σε ένα ταξίδι, έτσι και στην καθημερινότητα, πιο ήρεμες και χαλαρωτικές ρουτίνες, φέρνουν γαλήνη.
  • Δημιουργήστε μικρές ιεροτελεστίες: Το να κάθεστε με ένα ζεστό ρόφημα, να απολαμβάνετε ένα καλό βιβλίο ή να τρώτε ένα γεύμα με τους αγαπημένους σας μπορεί να είναι στιγμές kos.
  • Απόλαυσε τη φύση: Όπως κάνουν οι Νορβηγοί, βρείτε στιγμές να χαλαρώσετε σε ένα ήσυχο φυσικό τοπίο — ένα δάσος, μια λίμνη ή μια βουνοκορφή.
  • Μείωσε την τεχνολογία: Αποσυνδεθείτε για λίγο από τα social media και τις οθόνες για να νιώσετε παρόντες στο τώρα.

Πώς επηρεάζει τη ψυχική μας υγεία;

Το kos ενσωματώνει αρχές που υποστηρίζονται από ειδικούς και ερευνητές:

  • Η συνειδητή εκτίμηση (gratitude) βοηθά στη μείωση των αρνητικών σκέψεων και ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα.
  • Η εστίαση στο παρόν συνδέεται με μειωμένα επίπεδα στρες και κατάθλιψη.
  • Οι αργές, απολαυστικές στιγμές ενισχύουν την αίσθηση πληρότητας και μειώνουν τα συμπτώματα του burnout.

Γιατί να υιοθετήσετε το kos;

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου η ταχύτητα και η υπερδιέγερση κυριαρχούν, και η ιδέα του kos μας υπενθυμίζει να «κατεβάσουμε ταχύτητα» και να γίνουμε πιο παρόντες στις απλές στιγμές, όπως αυτές του πρωινού καφέ στο κρεβάτι ή μιας χαλαρωτικής βόλτα στο πάρκο της γειτονιάς μας. Η ομορφιά εξακολουθεί να βρίσκεται στα απλά!

Από vita

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 28 Σεπτεμβρίου 2025

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.
Να εύχεσαι να ναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.
Πάντα στον νου σου να χεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θα βγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

Γιάννα Ανδρεαδάκη στις 28 Σεπτεμβρίου 2025
Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνάΚι αρχίζει τις μανούβρεσ βίρα μάιναΤην άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριέςΦορτώνει φρέσκο αέρα κι απ’ τις δυο μεριές
Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειροΚι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρόΑπό τα βάθη φτάνει στους παλιούσ καιρούςΒάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς
Έλα χριστέ και κύριε λέω κι απορώΤέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάποροΧρόνουσ μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμεΧίλιους καπεταναίους τουσςαλλάξαμε
Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμεΜπήκαμε μεσ στα όλα και περάσαμεΚι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραΠαντοτινό τον ήλιο τον ηλιάτορα