Για χρόνια, οι ερευνητές πίστευαν ότι οι πρόγονοι του ανθρώπου στην Αιθιοπία ήταν τα πρώτα όντα που χρησιμοποίησαν ακατέργαστα πέτρινα εργαλεία, περίπου 2,6 εκατομμύρια χρόνια πριν. Αλλά μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη εισάγει νέα ευρήματα που υποδηλώνουν ότι η κατασκευή εργαλείων συνέβη πριν από 300.000 χρόνια, σε μια εντελώς διαφορετική τοποθεσία και από ένα είδος που δεν είναι καν πρόγονος του σύγχρονου ανθρώπου.
Η λεγόμενη κατασκευή εργαλείων Oldowan συχνά απεικονίζεται ως ορόσημο στην ιστορία, επιτρέποντας την αποτελεσματική επεξεργασία των τροφίμων. Η έλευση αυτών των προηγμένων (τότε) εργαλείων θεωρείται ευρέως ως ορόσημο στην ανάπτυξη του πολιτισμού και παρέμεινε κρίσιμος λίθος στις έρευνες των επιστημόνων σχετικά με το χρονοδιάγραμμα της εμφάνισης της ανθρώπινης νοημοσύνης.
Η εργασία στο Science – η οποία συντάχθηκε από ερευνητές από διάφορα ιδρύματα – περιγράφει μια τοποθεσία στη Nyayanga της Κένυας που χρονολογείται από 3.032 έως 2.581 εκατομμύρια χρόνια πριν. Οι αρχαιολόγοι ανασκάπτουν την τοποθεσία από το 2015 και ανακάλυψαν 330 τεχνουργήματα (συμπεριλαμβανομένων εργαλείων), 1776 οστά και δύο γομφίους ανθρωποειδών — αλλά δεν ανήκουν σε κανέναν άμεσο ανθρώπινο προγόνο.
«Με αυτά τα εργαλεία μπορείτε να συνθλίψετε καλύτερα από τον γομφίο ενός ελέφαντα και να κόψετε καλύτερα από τον κυνόδοντα λιονταριού», δήλωσε σε δελτίο τύπου ο Ρικ Ποτς, ανώτερος συγγραφέας της μελέτης και του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, Έδρας Human Origins, Peter Buck. «Η τεχνολογία Olddowan ήταν σαν να εξελίσσονταν ξαφνικά ένα ολοκαίνουργιο σύνολο δοντιών έξω από το σώμα σας και άνοιξε μια νέα ποικιλία τροφών στην αφρικανική σαβάνα στους προγόνους μας».
Οι ερευνητές μπόρεσαν να χρονολογήσουν τα εργαλεία πριν από περίπου 2,9 εκατομμύρια χρόνια, πολύ νωρίτερα από προηγούμενες καταγραφές χρήσης λίθινων εργαλείων.
«Αυτό είναι ένα από τα παλαιότερα, αν όχι το αρχαιότερο παράδειγμα τεχνολογίας Oldowan», έγραψε σε δελτίο τύπου ο Thomas Plummer, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Queen’s College και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Αυτό δείχνει ότι η εργαλειοθήκη διανεμήθηκε πιο ευρέως σε παλαιότερη ημερομηνία από ό,τι κατάλαβαν οι άνθρωποι».
Αν και είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι τα εργαλεία κατασκευάστηκαν τόσο καιρό πριν από την αρχή, ήταν επίσης πλήρως λειτουργικά. Παράλληλα με τα εργαλεία, οι ερευνητές ανακάλυψαν τα οστά δύο ιπποπόταμων, αποδεικνύοντας ότι το είδος αυτό, ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία για να επεξεργαστεί και να φάει μεγάλα ζώα.
Το πιο απίστευτο, το έγγραφο εξιστορεί επίσης την ανακάλυψη των γομφίων Paranthropus από την ομάδα. Το γένος Paranthropus δεν είναι πρόγονος του σύγχρονου Homo sapiens, αλλά μάλλον ένα είδος εξελικτικού ξαδέλφου. Οι γομφίοι είναι τα παλαιότερα απολιθωμένα λείψανα Paranthropus που έχουν βρεθεί ποτέ.
Ενώ πιστεύεται ευρέως ότι τα εργαλεία Oldowan χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τους προγόνους του ανθρώπου στο γένος Homo, η ανακάλυψη των εργαλείων σε συνδυασμό με τους γομφίους υποδηλώνει ότι οι εξελικτικοί συγγενείς μας μπορεί επίσης να χρησιμοποιούσαν αυτά τα πέτρινα εργαλεία – και ότι η πραγματική ιστορία των πρώτων Το είδος hominins είναι πιο διαφοροποιημένο από όσο νομίζαμε.
«Ο συσχετισμός αυτών των εργαλείων Nyayanga με τον Paranthropus μπορεί να ανοίξει ξανά την υπόθεση ως προς το ποιος κατασκεύασε τα παλαιότερα εργαλεία Oldowan», δήλωσε ο Plummer σε ένα δελτίο τύπου. «Ίσως όχι μόνο ο Homo, αλλά και άλλα είδη ανθρωποειδών επεξεργάζονταν τρόφιμα με την τεχνολογία Oldowan».
«Θα συνεχίσουμε να συλλέγουμε δείγματα χρονολόγησης, να εργαζόμαστε για την ανακατασκευή της βλάστησης μέσω ανάλυσης φυτόλιθων (τα εδάφη έχουν πολλούς αρχαίους φυτόλιθους) και να συνεχίσουμε τις μελέτες συμπεριφοράς διερευνώντας ένα ευρύτερο φάσμα αρχαιολογικών χώρων, συμπεριλαμβανομένης της γειτνίασης με την πηγή γλυκού νερού».
