NATIONAL GEOGRAPHIC-ΑΡΘΡΑ ΤΕΥΧΟΥΣ ΜΑΡΤΙΟΥ

Η Θάλασσά Μας, η Mare Nostrum, όπως ονομάστηκε κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, μετράει χιλιετίες. Πριν από 3.000 και πλέον χρόνια είδε τους Φοίνικες στις ανατολικές ακτές της να φτιάχνουν πλοία ικανά να διασχίσουν ανοιχτά πελάγη και να σαλπάρουν για να εξερευνήσουν εδάφη άγνωστα. Καθώς περιβάλλεται από τρεις ηπείρους, οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμασαν Μεσόγειο Θάλασσα, δηλαδή «θάλασσα μεταξύ των γαιών», ενώ οι Άραβες τη βάφτισαν «ενδιάμεση θάλασσα». Κοιτίδα πολιτισμών, όπως συχνά αποκαλείται, η Μεσόγειος καθόριζε ανέκαθεν τον τρόπο ζωής όσων κατοικούν στις περιοχές που βρέχονται από τα νερά της. Εκατομμύρια άνθρωποι επιβιώνουν χάρη στους φυσικούς πόρους που διαθέτει. Όμως, λόγω της δημογραφικής και βιομηχανικής ανάπτυξης όλων αυτών των χωρών, η λεκάνη της Μεσογείου πλήττεται πλέον σοβαρά από την υπερεκμετάλλευση.
Πριν από μισό αιώνα ο πλοίαρχος Ζακ-Ιβ Κουστό, ο διάσημος Γάλλος ωκεανογράφος, εξερευνητής, εφευρέτης και εμπειρότατος δύτης, είχε ήδη σημάνει συναγερμό. Μετά από χρόνια καταδύσεων σε νερά που τον συνάρπαζαν, άρχισε να διαπιστώνει σοβαρά οικολογικά προβλήματα, κάτι που τον ώθησε να ταχθεί ανυποχώρητα υπέρ κάθε περιβαλλοντικής πολιτικής με στόχο την προστασία της Μεσογείου.

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΒΑ ΒΑΝ ΝΤΕΝ ΜΠΕΡΓΚ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΕΝΡΙΚ ΣΑΛΑ

Ο Άντριου Σκούρκα ένιωθε αποκαρδιωμένος, συναίσθημα πρωτόγνωρο για κείνον. Από το 2002 ο 29χρονος αυτός λάτρης της περιπέτειας είχε περπατήσει πάνω από 40.000 χιλιόμετρα, με αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται στους πιο ταξιδεμένους και ταχύτερους πεζοπόρους του πλανήτη.
Τώρα, όμως, καθόταν έξω από το ταχυδρομείο στο χωριουδάκι Σλάνα, στην Αλάσκα, και προσπαθούσε να ξαναβρεί το κουράγιο του. Ήταν Μάιος και δεν είχε καλύψει ούτε το ένα τρίτο των 7.530 χιλιομέτρων που απαιτούνταν για να ολοκληρώσει το γύρο της Αλάσκας είτε πεζός είτε με σκι είτε κάνοντας ράφτινγκ σε ποτάμια. Το ταξίδι προβλεπόταν μακρύ, και το να χάσει τώρα το θάρρος του θα ήταν πολυτέλεια.
Η κρούστα πάγου που είχε κατά τόπους σχηματιστεί στην επιφάνεια του χιονιού τού είχε δημιουργήσει πρόβλημα – δεν άντεχε το βάρος ενός σκιέρ. Στην Οροσειρά της Αλάσκας ο Σκούρκα δυσκολεύτηκε πολύ, καθώς τα σκι βυθίζονταν. Έτσι, αναγκάστηκε να περπατήσει. Πέρασε σχεδόν μια ολόκληρη μέρα πασχίζοντας να προχωρήσει, έχοντας σε κάθε βήμα τα πόδια χωμένα στο χιόνι μέχρι το γόνατο και ανοίγοντας δρόμο με τα μπατόν ανάμεσα στην πυκνή βλάστηση με τις ιτιές και τα σκλήθρα.

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΑΝ ΚΕΠΛ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΆΙΚΛ ΚΡΊΣΤΟΦΕΡ ΜΠΡΆΟΥΝ

Μέσα σ’ ένα θερμοκήπιο στο Γουίλκοξ της Αριζόνα οι ντοματιές είναι παραταγμένες σε σχηματισμό. Πράσινοι μίσχοι ξεφυτρώνουν από ένα υπόστρωμα συμπιεσμένων ινών καρύδας και υψώνονται προς το γυάλινο ουρανό. Πάνω σε ηλεκτροκίνητα κλαρκ, τεχνικοί ντυμένοι με λευκές ρόμπες εργαστηρίου κλαδεύουν σχολαστικά τα φυτά. Στα θερμοκήπια Eurofresh Farms, σε μια έκταση 1.250 στρεμμάτων, αυτά τα εξαιρετικά φυτά παράγουν σχεδόν 60 εκατομμύρια κιλά ντομάτες το χρόνο, σε εγκαταστάσεις εξοπλισμένες με χιλιόμετρα σωλήνων ποτίσματος και υπερκείμενα συρματοπλέγματα που στηρίζουν τις αναρριχόμενες ντοματιές. Οι καρποί που ωριμάζουν αναδίδουν μια γλυκιά, ελαφρώς τεχνητή μυρωδιά – καμία απολύτως αίσθηση χώματος.
Όμως υπάρχει κι εδώ μια φυσική παρουσία. Αποκαλύπτεται σαν ένας σιγανός βόμβος, που σιγά σιγά εγκαθίσταται βαθιά μέσα στ’ αφτιά: χίλιοι βομβίνοι, ένα είδος αγριομέλισσας, που δουλεύουν σκληρά.
Για να αναπαραχθούν, τα περισσότερα ανθοφόρα φυτά (αγγειόσπερμα) χρειάζονται κάποιο μεσάζοντα για να μεταφέρει τη γύρη από τα αρσενικά στα θηλυκά όργανα. Ορισμένα θέλουν επιπλέον ενθάρρυνση για να δώσουν αυτή τη χρυσή σκόνη. Το άνθος της ντοματιάς, για παράδειγμα, χρειάζεται ένα βίαιο τράνταγμα, μια δόνηση ίση με το 30πλάσιο της δύναμης της βαρύτητας, εξηγεί ο εντομολόγος Στίβεν Μπάκμαν, από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Pollinator Partnership.

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΤΖΕΝΙΦΕΡ Σ. ΧΟΛΑΝΤ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΑΡΚ ΜΟΦΕΤ